English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 713
ऋषिः - श्रुतकक्षः सुकक्षो वा आङ्गिरसः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - अनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
काण्ड नाम -
0
पा꣢न्त꣣मा꣢ वो꣣ अ꣡न्ध꣢स꣣ इ꣡न्द्र꣢म꣣भि꣡ प्र गा꣢꣯यत । वि꣣श्वासा꣡ह꣢ꣳ श꣣त꣡क्र꣢तुं꣣ म꣡ꣳहि꣢ष्ठं चर्षणी꣣ना꣢म् ॥७१३॥
स्वर सहित पद पाठपा꣡न्त꣢꣯म् । आ । वः꣣ । अ꣡न्ध꣢꣯सः । इ꣡न्द्र꣢꣯म् । अ꣣भि꣢ । प्र । गा꣣यत । विश्वासा꣡ह꣢म् । वि꣣श्वा । सा꣡ह꣢꣯म् । श꣣त꣡क्र꣢तुम् । श꣣त꣢ । क्र꣣तुम् । म꣡ꣳहि꣢꣯ष्ठम् । च꣣र्षणीना꣢म् ॥७१३॥
स्वर रहित मन्त्र
पान्तमा वो अन्धस इन्द्रमभि प्र गायत । विश्वासाहꣳ शतक्रतुं मꣳहिष्ठं चर्षणीनाम् ॥७१३॥
स्वर रहित पद पाठ
पान्तम् । आ । वः । अन्धसः । इन्द्रम् । अभि । प्र । गायत । विश्वासाहम् । विश्वा । साहम् । शतक्रतुम् । शत । क्रतुम् । मꣳहिष्ठम् । चर्षणीनाम् ॥७१३॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 713
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 1; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 1; सूक्त » 1; मन्त्र » 1
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 1; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 1; सूक्त » 1; मन्त्र » 1
Acknowledgment
विषय - प्रथम ऋचेची व्याख्या पूर्वार्चिक भागाच्या क्र. १५५ वर केली असून, तिथे त्याचा अर्थ परमेश्वर आणि राजा यांविषयी केली आहे. इथे गुरु शिष्याविषयी सांगत आहेत.
शब्दार्थ -
शिष्यांनो, (व:) तुम्ही सर्वजण (इन्द्रम् अभि) अगाध ज्ञानाचा जो भंडार ज्ञानरूप ऐश्वर्याचा स्वामी त्या शोभायमान आचार्याला उद्देशून (प्र गायत) उत्तम प्रकारे स्तुतिगान करा. तो कसा आहे? तो आचार्य (अन्धस:) विद्यारूप रसाचे (पाठम्) रक्षण करणारा आहे. तो (विशसाहम्) काम, क्रोध, अज्ञान आलस्य आदी शत्रूंना पराजित करणारा आहे. (शतक्रतम्) अति बुद्धिमंत आणि अति कर्मण्य आहे जो (चर्षणीनाम्) पुरुषार्थी विद्यार्थ्यांना (मंहिष्ठम्) विद्या व सदाचाराचे दान करणारा आहे. अशा ज्ञान सागर आचार्याची तुम्ही नेहमी स्तुती करीत जा (म्हणजे तो प्रसन्न होऊन तुम्हाला विद्या प्रदान करीन. ।।१।।
भावार्थ - जे शिष्य विद्या-सागर अध्यापन कुशल, सदाचारी आणि ब्रह्मज्ञानी गुरुची श्रद्धा भावनेने सेवा करतात ते विद्वान, सदाचारी व ब्रह्मज्ञानी होऊन सर्वदृष्ट्या उत्कर्ष प्राप्त करतात. ।।१।।
इस भाष्य को एडिट करें