पदार्थः -
(श्रायन्तः इव) भोजनादिकं परिपचन्तो जनाः यथा (सूर्यम्) आदित्यम् उपयुञ्जते, सौरीं हसन्तिकां निर्माय तत्र भोजनं पचन्ति, तथा यूयम् (इन्द्रस्य) ऐश्वर्यशालिनः परमात्मनः, तेन उत्पादितानीत्यर्थः, (विश्वा इत् वसूनि) सर्वाण्येव धनानि, अबग्निविद्युद्वाय्वोषध्यादीनि (भक्षत) यथायोग्यं सेवध्वम्। (जातः) प्रसिद्धः स इन्द्रः परमात्मा (ओजसा) स्वकीयेन प्रतापेन (जनिमानि) सर्वाण्येव उत्पन्नानि वस्तूनि धारयतीति शेषः। वयं तम् (प्रतिदीधिमः) प्रतिध्यायामः, (भागं न) यथा कश्चित् प्राप्तव्यं दायभागं स्वकीयं प्रतिध्यायति तद्वत् ॥२ एतन्मन्त्रस्य ऋग्वेदीयः पाठः निरुक्ते ६।८ इत्यत्र व्याख्यातः ॥१॥ अत्रोपमालङ्कारः ॥१॥

भावार्थः - यथा सूर्योऽस्मभ्यं प्राणानां स्रोतो विद्यते तथैव परमेश्वरनिर्मितानि सर्वाण्येव वस्तून्यतितरां हितकराणि सन्ति। तेषां यथायोग्यमुपयोगः सर्वैर्विधेयः ॥१॥

इस भाष्य को एडिट करें