पदार्थः -
(धीरस्य) ध्यानरतस्य जीवात्मनः (साकमुक्षः) युगपत् ज्ञानसेक्त्र्यः, (स्वसारः) भगिनीवत् प्रियाः, (धनुत्र्यः) प्रीणयित्र्यः (दश) दशसंख्यकाः (धीतयः) प्रज्ञाः—चत्वारो वेदाः षड् वेदाङ्गानि च, (मर्जयन्त) मार्जयन्ति। ततश्च (सूर्यस्य) सूर्यवत् प्रकाशमानस्य प्रकाशकस्य च परमात्मनः (जाः) पुत्रः (हरिः) जीवात्मा (पर्यद्रवत्) परिद्रवति, परमात्मानं प्राप्तुं सक्रियो भवति, किञ्च (अत्यः न) अश्वः इव (वाजी) वेगवान् सः (द्रोणम्) प्राप्तव्यं तं स्वपितृभूतं परमात्मानम्। [द्रूयते प्राप्यते इति द्रोणः। कॄवॄजॄसिद्रूपन्यनिस्वपिभ्यो नित्। उ० ३।१० इति नः प्रत्ययः, तस्य निद्वद्भावश्च, नित्त्वादाद्युदात्तत्वम्।] (ननक्षे) प्राप्नोति ॥१॥ अत्रोपमालङ्कारः। द्वितीये पादे धकारानुप्रासः चतुर्थे च नकारानुप्रासः ॥१॥

भावार्थः - वेदवेदाङ्गान्याचार्यात् सम्यगधीत्य ज्ञानवान् नितान्तनिर्मलस्वान्तो जीवोऽभ्युदयं निःश्रेयसं च प्राप्तुं क्षमते ॥१॥

इस भाष्य को एडिट करें