पदार्थः -
(तपोः) तेजस्विनः सोमस्य परमात्मनः कृतिः (पवित्रम्) पवित्रतासाधनं सूर्यः। [सूर्यः पवित्रमुच्यते। निरु० ५।६।] (दिवः पदे) द्युलोके (विततम्) विस्तीर्णमस्ति। (अस्य) सूर्यस्य (अर्चन्तः) दीप्यमानाः२ (तन्तवः) किरणाः (व्यस्थिरन्) विविधेषु स्थानेषु तिष्ठन्ति। [विपूर्वात् ष्ठा गतिनिवृत्तौ इति धातोः लुङि छान्दसो झस्य रन् आदेशः सिचो लोपश्च।] (अस्य) सूर्यस्य (आशवः) शीघ्रगामिनः किरणाः (पवितारम्) शोधकं वायुम् (अवन्ति) रक्षन्ति, अस्यैव सूर्यस्य (तेजसा) तापेन समुद्रजलानि वाष्पीभूय (दिवः पृष्ठम्) आकाशस्य पृष्ठम् (अधि रोहन्ति) अधिगच्छन्ति, मेघाकारतां च प्रपद्यन्ते ॥२॥

भावार्थः - परमात्मनैव तेजोमयः सूर्यो रचितो यस्य रश्मयः पदार्थशोधनं, समुद्रजलानां वाष्पीकरणं वाष्पतस्योपरि नयनं, मेघनिर्माणमित्यादीनि विविधानि कार्याणि कुर्वन्ति ॥२॥

इस भाष्य को एडिट करें