ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 55/ मन्त्र 10
यू॒यम॒स्मान्न॑यत॒ वस्यो॒ अच्छा॒ निरं॑ह॒तिभ्यो॑ मरुतो गृणा॒नाः। जु॒षध्वं॑ नो ह॒व्यदा॑तिं यजत्रा व॒यं स्या॑म॒ पत॑यो रयी॒णाम् ॥१०॥
स्वर सहित पद पाठयू॒यम् । अ॒स्मान् । न॒य॒त॒ । वस्यः॑ । अच्छ॑ । निः । अं॒ह॒तिऽभ्यः॑ । म॒रु॒तः॒ । गृ॒णा॒नाः । जु॒षध्व॑म् । नः॒ । ह॒व्यऽदा॑तिम् । य॒ज॒त्राः॒ । व॒यम् । स्या॒म॒ । पत॑यः । र॒यी॒णाम् ॥
स्वर रहित मन्त्र
यूयमस्मान्नयत वस्यो अच्छा निरंहतिभ्यो मरुतो गृणानाः। जुषध्वं नो हव्यदातिं यजत्रा वयं स्याम पतयो रयीणाम् ॥१०॥
स्वर रहित पद पाठयूयम्। अस्मान्। नयत। वस्यः। अच्छ। निः। अंहतिऽभ्यः। मरुतः। गृणानाः। जुषध्वम्। नः। हव्यऽदातिम्। यजत्राः। वयम्। स्याम। पतयः। रयीणाम् ॥१०॥
ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 55; मन्त्र » 10
अष्टक » 4; अध्याय » 3; वर्ग » 18; मन्त्र » 5
अष्टक » 4; अध्याय » 3; वर्ग » 18; मन्त्र » 5
विषय - मरुतों,वीरों का वर्णन उनके कर्तव्य ।
भावार्थ -
भा०-हे ( मरुतः ) विद्वान् एवं वीर पुरुषो ! ( यूयम् ) आप लोग ( अस्मान् वस्यः अच्छ नयत ) हमें उत्तम धन प्राप्त कराओ, वा उत्तम ऐश्वर्य तक हमें पहुंचाओ वा ( वस्यः अस्मान् ) हम उत्तम ब्रह्मचारियों वा राष्ट्र के उत्तम वसने वाले वा उत्तम धन सम्पन्न हम लोगों को ( अच्छ नयतः ) आदर पूर्वक उत्तम मार्ग में ले चलो । और (गुणानाः) उत्तम उपदेश करते हुए आप लोग हमें ( अंहतिभ्यः ) पापों से ( निः नयत ) बचा कर लेते चलो। ( यजत्राः ) दान देने और मान आदर सत्संग आदि करने योग्य पूज्य पुरुषो ! ( नः ) हमारे ( हव्यदातिम् ) आदर पूर्वक देने योग्य अन्न वस्त्र आदि के दान को प्रेम से (जुषध्वम् ) सेवन किया करो। और हम ( रयीणां पतयः स्याम ) ऐश्वर्यों के स्वामी बने रहें । इत्यष्टादशो वर्गः ॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - श्यावाश्व आत्रेय ऋषिः । मरुतो देवताः ॥ छन्द:-१, ५ जगती । २, ४, ७, ८ निचृज्जगती । ९ विराड् जगती । ३ स्वराट् त्रिष्टुप । ६, १० निचृत् त्रिष्टुप् ॥ दशर्चं सूक्तम् ॥
इस भाष्य को एडिट करें