ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 74/ मन्त्र 8
आ वां॒ रथो॒ रथा॑नां॒ येष्ठो॑ यात्वश्विना। पु॒रू चि॑दस्म॒युस्ति॒र आ॑ङ्गू॒षो मर्त्ये॒ष्वा ॥८॥
स्वर सहित पद पाठआ । वा॒म् । रथः॑ । रथा॑नाम् । येष्ठः॑ । या॒तु॒ । अ॒श्वि॒ना॒ । पु॒रु । चि॒त् । अ॒स्म॒ऽयुः । ति॒रः । आ॒ङ्गू॒षः । मर्त्ये॑षु । आ ॥
स्वर रहित मन्त्र
आ वां रथो रथानां येष्ठो यात्वश्विना। पुरू चिदस्मयुस्तिर आङ्गूषो मर्त्येष्वा ॥८॥
स्वर रहित पद पाठआ। वाम्। रथः। रथानाम्। येष्ठः। यातु। अश्विना। पुरु। चित्। अस्मऽयुः। तिरः। आङ्गूषः। मर्त्येषु। आ ॥८॥
ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 74; मन्त्र » 8
अष्टक » 4; अध्याय » 4; वर्ग » 14; मन्त्र » 3
अष्टक » 4; अध्याय » 4; वर्ग » 14; मन्त्र » 3
विषय - जितेन्द्रिय स्त्री पुरुषों के कर्त्तव्य ।
भावार्थ -
भा०-हे ( अश्विना ) विद्याओं में पारंगत, जितेन्द्रिय स्त्री पुरुषो ! अश्वादि सैन्यों के स्वामि जनो ! ( रथानां येष्ठः ) अन्य रथों में चलने में सबसे उत्तम ( वां रथः ) आप दोनों का रथ ( आ यातु ) आवे । ( मर्त्येषु ) मनुष्यों में ( पुरु चित् तिरः ) बहुत से ऐश्वर्यों को प्राप्त करने वाला आप दोनों का ( अस्मयुः ) हमें प्राप्त होने वाला (आङ्गूषः ) उत्तम उपदेश भी ( आ यातु ) हमें प्राप्त हो ।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - आत्रेय ऋषिः ।। अश्विनौ देवते ॥ छन्दः — १, २, १० विराडनुष्टुप् अनुष्टुप, । ४, ५, ६, ९ निचृदनुष्टुप् । ७ विराडुष्णिक् । ८ निचृदुष्णिक् ॥ एकादशर्चं सुक्तम् ।।
इस भाष्य को एडिट करें