ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 7/ मन्त्र 7
नू त्वाम॑ग्न ईमहे॒ वसि॑ष्ठा ईशा॒नं सू॑नो सहसो॒ वसू॑नाम्। इषं॑ स्तो॒तृभ्यो॑ म॒घव॑द्भ्य आनड्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभिः॒ सदा॑ नः ॥७॥
स्वर सहित पद पाठनु । त्वाम् । अ॒ग्ने॒ । ई॒म॒हे॒ । वसि॑ष्ठाः । ई॒शा॒नम् । सू॒नो॒ इति॑ । स॒ह॒सः॒ । वसू॑नाम् । इष॑म् । स्तो॒तृऽभ्यः॑ । म॒घव॑त्ऽभ्यः । आ॒न॒ट् । यू॒यम् । पा॒त॒ । स्व॒स्तिऽभिः॑ । सदा॑ । नः॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
नू त्वामग्न ईमहे वसिष्ठा ईशानं सूनो सहसो वसूनाम्। इषं स्तोतृभ्यो मघवद्भ्य आनड्यूयं पात स्वस्तिभिः सदा नः ॥७॥
स्वर रहित पद पाठनु। त्वाम्। अग्ने। ईमहे। वसिष्ठाः। ईशानम्। सूनो इति। सहसः। वसूनाम्। इषम्। स्तोतृऽभ्यः। मघवत्ऽभ्यः। आनट्। यूयम्। पात। स्वस्तिऽभिः। सदा। नः ॥७॥
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 7; मन्त्र » 7
अष्टक » 5; अध्याय » 2; वर्ग » 10; मन्त्र » 7
अष्टक » 5; अध्याय » 2; वर्ग » 10; मन्त्र » 7
विषय - उत्तम वसु वसिष्ठ जन ।
भावार्थ -
हे ( अग्ने ) ज्ञानवन् ! हे ( सहसः सूनो ) बलवान् पुरुष के पुत्र ! एवं बलशाली सैन्य के स्वामिन् ! हम ( वसिष्ठाः ) उत्तम वसु होकर ( वसूनाम् ईशानम् ) गुरु के अधीन वास करके ब्रह्मचर्य का पालन और विद्याभ्यास करने वाले, वा राष्ट्र में बसाने वाले प्रजाजनों के ( ईशानं ) स्वामी ( त्वाम् ) तुझ से (ईमहे) हम यह प्रार्थना करते हैं कि (स्तोतृभ्यः) विद्वान् उपदेष्टा, स्तुतिशील और (मघवद्भ्यः ) उत्तम धन सम्पन्नों के लिये ( इषं आनट् ) उनके इच्छानुरूप ज्ञान और धन प्रदान कर और हे उत्तम विद्वानों और आढ्य पुरुषो ! (यूयं) आप लोग (स्वस्तिभिः) कल्याणकारी साधनों से ( सदा नः पात ) हमारी सदा रक्षा करें ।
टिप्पणी -
वसन्ति आचार्याधीनं ब्रह्मचर्यमिति वसवः तेषु उत्तमाः वसिष्ठाः । वसन्ति गृहेषु इति वसवः पितरः । तेषु उत्तमा वसिष्ठाः । इति दशमो वर्गः ॥
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः॥ अग्निर्देवता ॥ छन्दः– १, ३ त्रिष्टुप् । ४, ५, ६ निचृत्त्रिष्टुप् । २ भुरिक्ं पंक्तिः । ७ स्वराट् पंक्तिः । सप्तर्चं सूक्तम् ॥
इस भाष्य को एडिट करें