English
ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 82/ मन्त्र 8
अ॒र्वाङ्न॑रा॒ दैव्ये॒नाव॒सा ग॑तं शृणु॒तं हवं॒ यदि॑ मे॒ जुजो॑षथः । यु॒वोर्हि स॒ख्यमु॒त वा॒ यदाप्यं॑ मार्डी॒कमि॑न्द्रावरुणा॒ नि य॑च्छतम् ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒र्वाक् । न॒रा॒ । दैव्ये॑न । अव॑सा । आ । ग॒त॒म् । शृ॒णु॒तम् । हव॑म् । यदि॑ । मे॒ । जुजो॑षथः । यु॒वोः । हि । स॒ख्यम् । उ॒त । वा॒ । यत् । आप्य॑म् । मा॒र्डी॒कम् । इ॒न्द्रा॒व॒रु॒णा॒ । नि । य॒च्छ॒त॒म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
अर्वाङ्नरा दैव्येनावसा गतं शृणुतं हवं यदि मे जुजोषथः । युवोर्हि सख्यमुत वा यदाप्यं मार्डीकमिन्द्रावरुणा नि यच्छतम् ॥
स्वर रहित पद पाठअर्वाक् । नरा । दैव्येन । अवसा । आ । गतम् । शृणुतम् । हवम् । यदि । मे । जुजोषथः । युवोः । हि । सख्यम् । उत । वा । यत् । आप्यम् । मार्डीकम् । इन्द्रावरुणा । नि । यच्छतम् ॥ ७.८२.८
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 82; मन्त्र » 8
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 3; मन्त्र » 3
विषय - दोनों प्रजा के बन्धु हों ।
भावार्थ -
हे ( इन्द्रा-वरुणा ) ऐश्वर्यवन् ! हे शत्रुवारक श्रेष्ठ जनो ! हे ( नरा ) उत्तम नायको ! ( यदि ) यदि आप दोनों ( मे जुजोषथः ) मुझ से प्रेम करते हो तो ( मे हवं शृणुतम् ) मेरा वचन श्रवण करो । और ( दैव्येन ) देव, विद्वान् और वीर पुरुषों से बने और मनुष्यों के हितकारी (अवसा) रक्षा आदि सहित ( अर्वाङ् आगतम् ) हमारे समीप आओ । (युवोः) आप दोनों का (हि) निश्चय से ( यत् ) जो ( सख्यम् ) मित्रता और ( मार्डीकम् आप्यम् ) अति सुखकारी बन्धुता है आप दोनों उस मित्र और बन्धुता का हमें ( नि यच्छतम् ) प्रदान करो ।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः॥ इन्द्रावरुणौ देवते॥ छन्दः—१, २, ६, ७, ९ निचृज्जगती। ३ आर्ची भुरिग् जगती। ४,५,१० आर्षी विराड् जगती। ८ विराड् जगती॥ दशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें