Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 7 के सूक्त 97 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 97/ मन्त्र 1
    ऋषिः - वसिष्ठः देवता - इन्द्र: छन्दः - आर्षीत्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    य॒ज्ञे दि॒वो नृ॒षद॑ने पृथि॒व्या नरो॒ यत्र॑ देव॒यवो॒ मद॑न्ति । इन्द्रा॑य॒ यत्र॒ सव॑नानि सु॒न्वे गम॒न्मदा॑य प्रथ॒मं वय॑श्च ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    य॒ज्ञे । दि॒वः । नृ॒ऽसद॑ने । पृ॒थि॒व्याः । नरः॑ । यत्र॑ । दे॒व॒ऽयवः॑ । मद॑न्ति । इन्द्रा॑य । यत्र॑ । सव॑नानि । सु॒न्वे । गम॑त् । मदा॑य । प्र॒थ॒मम् । वयः॑ । च॒ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यज्ञे दिवो नृषदने पृथिव्या नरो यत्र देवयवो मदन्ति । इन्द्राय यत्र सवनानि सुन्वे गमन्मदाय प्रथमं वयश्च ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    यज्ञे । दिवः । नृऽसदने । पृथिव्याः । नरः । यत्र । देवऽयवः । मदन्ति । इन्द्राय । यत्र । सवनानि । सुन्वे । गमत् । मदाय । प्रथमम् । वयः । च ॥ ७.९७.१

    ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 97; मन्त्र » 1
    अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 21; मन्त्र » 1

    भावार्थ -
    परमेश्वर इन्द्र ! ( यत्र ) जिस ( यज्ञे ) सर्वोपास्य, सर्वप्रद प्रभु परमेश्वर के आश्रय ( देवयवः ) दिव्य शक्तियों की कामना करने, वा देव, उपास्य, वा सर्व सुखदाता के भक्ति करने वाले प्रभुप्रेमी जन ( दिवः पृथिव्याः ) आकाश और भूमिपर के ( नृ-सदने ) मनुष्यों के रहने के प्रत्येक स्थान में ( मदन्ति ) हर्ष आनन्द लाभ करते हैं । ( च ) और ( वयः ) तेजस्वी ज्ञानी पुरुष ( मदाय ) मोक्षानन्द प्राप्त करने के लिये ही ( यत्र ) जिस प्रभु के आश्रय में स्थिर होकर ( प्रथमं गमन् ) सर्वश्रेष्ठ पद को प्राप्त होते हैं उस ( इन्द्राय ) परमैश्वर्यवान् प्रभु के लिये ही मैं ( सवनानि ) समस्त उपासनाएं ( सुन्वे ) करूं।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः॥ १ इन्द्रः। २,४—८ बृहस्पतिः। ३,९ इन्द्राब्रह्मणस्पती। १० इन्द्राबृहस्पती देवते। छन्दः—१ आर्षी त्रिष्टुप्। २, ४, ७ विराट् त्रिष्टुप्। ३, ५, ६, ८, ९, १० निचृत् त्रिष्टुप्॥ दशर्चं सूक्तम्॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top