Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 7 के सूक्त 99 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 99/ मन्त्र 1
    ऋषिः - वसिष्ठः देवता - विष्णुः छन्दः - विराट्त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    प॒रो मात्र॑या त॒न्वा॑ वृधान॒ न ते॑ महि॒त्वमन्व॑श्नुवन्ति । उ॒भे ते॑ विद्म॒ रज॑सी पृथि॒व्या विष्णो॑ देव॒ त्वं प॑र॒मस्य॑ वित्से ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    प॒रः । मात्र॑या । त॒न्वा॑ । वृ॒धा॒न॒ । न । ते॒ । म॒हि॒ऽत्वम् । अनु॑ । अ॒श्नु॒व॒न्ति॒ । उ॒भे इति॑ । ते॒ । वि॒द्म॒ । रज॑सी॒ इति॑ । पृ॒थि॒व्याः । विष्णो॒ इति॑ । दे॒व॒ । त्वम् । प॒र॒मस्य॑ । वि॒त्से॒ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    परो मात्रया तन्वा वृधान न ते महित्वमन्वश्नुवन्ति । उभे ते विद्म रजसी पृथिव्या विष्णो देव त्वं परमस्य वित्से ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    परः । मात्रया । तन्वा । वृधान । न । ते । महिऽत्वम् । अनु । अश्नुवन्ति । उभे इति । ते । विद्म । रजसी इति । पृथिव्याः । विष्णो इति । देव । त्वम् । परमस्य । वित्से ॥ ७.९९.१

    ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 99; मन्त्र » 1
    अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 24; मन्त्र » 1

    भावार्थ -
    हे ( वृधाना ) सब से बढ़े ! वा हे समस्त जगत् के बढ़ाने हारे ! हे ( विष्णो ) सर्वव्यापक ! ( तन्वां ) अति विस्तृत या जगत् को फैलाने वाले ( मात्रया ) समस्त जगत् की बनाने वाली प्रकृति से भी ( परः ) उत्कृष्ट ( ते ) तेरे ( महित्वम् ) महिमा को कोई भी ( न अनु अश्नुवन्ति ) पा नहीं सकते, नहीं पहुंच सकते । हे (देव) सर्वप्रकाशक ! ( पृथिव्याः ते ) समस्त संसार को विस्तारित करने वाले तेरे ही बनाये इन ( उभे ) दोनों ( रजसी ) सूर्य पृथिवी वा आकाश और भूमि दोनों लोकों को ( विद्म ) जानते हैं। और तू ( अस्य ) इस से भी ( परम् ) उत्कृष्ट तत्व को ( वित्से ) प्राप्त है और जानता है ।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः॥ १—३, ७ विष्णुः। ४—६ इन्द्राविष्णु देवते॥ छन्दः—१, ६ विराट् त्रिष्टुप्। २, ३ त्रिष्टुप्। ४, ५, ७ निचृत् त्रिष्टुप्॥ सप्तर्चं सूक्तम्॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top