ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 18/ मन्त्र 22
ये चि॒द्धि मृ॒त्युब॑न्धव॒ आदि॑त्या॒ मन॑व॒: स्मसि॑ । प्र सू न॒ आयु॑र्जी॒वसे॑ तिरेतन ॥
स्वर सहित पद पाठये । चि॒त् । हि । मृ॒त्युऽब॑न्धवः । आदि॑त्याः । मन॑वः । स्मसि॑ । प्र । सु । नः॒ । आयुः॑ । जी॒वसे॑ । ति॒रे॒त॒न॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
ये चिद्धि मृत्युबन्धव आदित्या मनव: स्मसि । प्र सू न आयुर्जीवसे तिरेतन ॥
स्वर रहित पद पाठये । चित् । हि । मृत्युऽबन्धवः । आदित्याः । मनवः । स्मसि । प्र । सु । नः । आयुः । जीवसे । तिरेतन ॥ ८.१८.२२
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 18; मन्त्र » 22
अष्टक » 6; अध्याय » 1; वर्ग » 28; मन्त्र » 7
अष्टक » 6; अध्याय » 1; वर्ग » 28; मन्त्र » 7
विषय - विद्वानों से नाना कल्याण-प्रार्थनाएं।
भावार्थ -
हे ( आदित्याः ) अदिति, परमेश्वर के उपासको ! सूर्य की किरणों के तुल्य ज्ञान के प्रकाशक एवं शोकादि को अन्धकारवत् दूर करने हारे तपस्वी जनो ! ( ये चित् हि ) जो हम ( मृत्यु-बन्धवः ) मौत के बन्धु होकर ( मनवः स्मसि ) मननशील मनुष्य हैं। अतः तू ( नः आयु: ) हमारी आयु को ( जीवसे प्र तिरेतन ) दीर्घ जीवन के लिये बढ़ा। इत्यष्टाविंशो वर्गः॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - इरिम्बिठिः काण्व ऋषिः॥ देवताः—१—७, १०—२२ आदित्यः। ८ अश्विनौ। ९ आग्निसूर्यांनिलाः॥ छन्दः—१, १३, १५, १६ पादनिचृदुष्णिक्॥ २ आर्ची स्वराडुष्णिक् । ३, ८, १०, ११, १७, १८, २२ उष्णिक्। ४, ९, २१ विराडुष्णिक्। ५-७, १२, १४, १९, २० निचृदुष्णिक्॥ द्वात्रिंशत्यूचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें