ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 20/ मन्त्र 1
आ ग॑न्ता॒ मा रि॑षण्यत॒ प्रस्था॑वानो॒ माप॑ स्थाता समन्यवः । स्थि॒रा चि॑न्नमयिष्णवः ॥
स्वर सहित पद पाठआ । ग॒न्ता॒ । मा । रि॒ष॒ण्य॒त॒ । प्रऽस्था॑वानः । मा । अप॑ । स्था॒त॒ । स॒ऽम॒न्य॒वः॒ । स्थि॒रा । चि॒त् । न॒म॒यि॒ष्ण॒वः॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
आ गन्ता मा रिषण्यत प्रस्थावानो माप स्थाता समन्यवः । स्थिरा चिन्नमयिष्णवः ॥
स्वर रहित पद पाठआ । गन्ता । मा । रिषण्यत । प्रऽस्थावानः । मा । अप । स्थात । सऽमन्यवः । स्थिरा । चित् । नमयिष्णवः ॥ ८.२०.१
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 20; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 1; वर्ग » 36; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 1; वर्ग » 36; मन्त्र » 1
विषय - मरुतों अर्थात् वीरों, विद्वानों के कर्तव्य । वायु और जल लाने वाले वायु प्रवाहों के वर्णन ।
भावार्थ -
हे विद्वान् और वीर पुरुषो ! ( आ गन्त) आप लोग आवो ! ( मा रिषण्यत ) पीड़ित मत करो । हे ( प्रस्थावानः ) प्रधान पद पर स्थित पुरुषों वा रणादि में प्रस्थान करने वा आगे बढ़ने वालो ! हे ( समन्यवः ) समान क्रोध वा ज्ञान वाले वीरो ! आप लोग ( मा अप स्थात ) दूर २ मत रहो, समीप संघीभूत होकर रहो। आप लोग ( स्थिरा चित् ) स्थिर वृक्षों को वायु के समान दृढ़, स्थिर, बहुत देर के जमे हुए शत्रुओं को भी ( नमयिष्णवः ) अपने आगे झुकाने में समर्थ होवो।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - सोभरिः काण्व ऋषिः॥ मरुतो देवता॥ छन्द:—१, ५, ७, १९, २३ उष्णिक् ककुम् । ९, १३, २१, २५ निचृदुष्णिक् । ३, १५, १७ विराडुष्णिक्। २, १०, १६, २२ सतः पंक्ति:। ८, २०, २४, २६ निचृत् पंक्ति:। ४, १८ विराट् पंक्ति:। ६, १२ पादनिचृत् पंक्ति:। १४ आर्ची भुरिक् पंक्ति:॥ षड्विंशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें