English
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 35/ मन्त्र 3
विश्वै॑र्दे॒वैस्त्रि॒भिरे॑काद॒शैरि॒हाद्भिर्म॒रुद्भि॒र्भृगु॑भिः सचा॒भुवा॑ । स॒जोष॑सा उ॒षसा॒ सूर्ये॑ण च॒ सोमं॑ पिबतमश्विना ॥
स्वर सहित पद पाठविश्वैः॑ । दे॒वैः । त्रि॒ऽभिः । ए॒का॒द॒शैः । इ॒ह । अ॒त्ऽभिः । म॒रुत्ऽभिः । भृगु॑ऽभिः । स॒चा॒ऽभुवा॑ । स॒ऽजोष॑सौ । उ॒षसा॑ । सूर्ये॑ण । च॒ । सोम॑म् । पि॒ब॒त॒म् । अ॒श्वि॒ना॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
विश्वैर्देवैस्त्रिभिरेकादशैरिहाद्भिर्मरुद्भिर्भृगुभिः सचाभुवा । सजोषसा उषसा सूर्येण च सोमं पिबतमश्विना ॥
स्वर रहित पद पाठविश्वैः । देवैः । त्रिऽभिः । एकादशैः । इह । अत्ऽभिः । मरुत्ऽभिः । भृगुऽभिः । सचाऽभुवा । सऽजोषसौ । उषसा । सूर्येण । च । सोमम् । पिबतम् । अश्विना ॥ ८.३५.३
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 35; मन्त्र » 3
अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 14; मन्त्र » 3
अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 14; मन्त्र » 3
विषय - रथी-सारथी, राजा-सचिव आदिवत् उनके कर्त्तव्य।
भावार्थ -
हे ( अश्विना ) उत्तम जितेन्द्रिय स्त्री पुरुषो ! आप दोनों ( सचा-भुवा ) सदा एक साथ (स-जोषसा) प्रेमपूर्वक रहते हुए ( उषसा सूर्येण च ) उषा, सूर्य के सदृश सुशोभित रहकर ( त्रीभिः एकादशैः ) तीन ग्यारह, अर्थात् ३३ ( विश्वैः देवैः ) समस्त विद्वानों (अद्भिः) जलवत् शान्तिदायक आप्त जनों,(मरुद्भिः) वातों के समान बलवान्, (भृगुभिः) दुष्टों के नाशकारी, तेजस्वी पुरुषों द्वारा (सोमं पिबतम्) ऐश्वर्य का पालन और उपभोग करो।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
श्यावाश्व ऋषिः॥ अश्विनौ देवते॥ छन्दः—१—५, १६, १८ विराट् त्रिष्टुप्॥ ७–९, १३ निचृत् त्रिष्टुप्। ६, १०—१२, १४, १५, १७ भुरिक् पंक्ति:। २०, २१, २४ पंक्ति:। १९, २२ निचृत् पंक्ति:। २३ पुरस्ता- ज्ज्योतिर्नामजगती॥ चतुर्विंशत्यृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें