ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 56/ मन्त्र 4
ऋषिः - पृषध्रः काण्वः
देवता - प्रस्कण्वस्य दानस्तुतिः
छन्दः - विराड्गायत्री
स्वरः - षड्जः
तत्रो॒ अपि॒ प्राणी॑यत पू॒तक्र॑तायै॒ व्य॑क्ता । अश्वा॑ना॒मिन्न यू॒थ्या॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठतत्रो॒ इति॑ । अपि॑ । प्र । अ॒नी॒य॒त॒ । पू॒तऽक्र॑तायै । विऽअ॑क्ता । अश्वा॑नाम् । इत् । न । यू॒थ्या॑म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
तत्रो अपि प्राणीयत पूतक्रतायै व्यक्ता । अश्वानामिन्न यूथ्याम् ॥
स्वर रहित पद पाठतत्रो इति । अपि । प्र । अनीयत । पूतऽक्रतायै । विऽअक्ता । अश्वानाम् । इत् । न । यूथ्याम् ॥ ८.५६.४
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 56; मन्त्र » 4
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 27; मन्त्र » 4
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 27; मन्त्र » 4
विषय - विद्वानों को अनेकविध दान।
भावार्थ -
( अश्वानाम् यूथ्याम् इत् न ) अश्वों या घुड़सवार सैनिकों की टुकड़ी या सेना के समान ही ( तत्र उ अपि ) वहां भी ( पूत-क्रतायै ) पवित्र ज्ञान और पवित्र कर्म करने वाले व्यक्ति की सेवा में उपकार के लिये ( व्यक्ता ) स्पष्टरूप से (प्रअनीयत ) उक्त सैकड़ों पशु गधे, भेड़ और भृत्यों को कार्य में लगा दिया जावे।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - पृषध्रः काण्व ऋषिः॥ १—४ प्रस्कण्वस्य दानस्तुतिः। ५ अग्निसूर्यौ देवते॥ छन्दः—१,३,४ विराड् गायत्री। २ गायत्री। ५ निचृत् पंक्तिः॥ पञ्चर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें