Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 8 के सूक्त 60 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 60/ मन्त्र 3
    ऋषिः - भर्गः प्रागाथः देवता - अग्निः छन्दः - पाद्निचृद्बृहती स्वरः - मध्यमः

    अग्ने॑ क॒विर्वे॒धा अ॑सि॒ होता॑ पावक॒ यक्ष्य॑: । म॒न्द्रो यजि॑ष्ठो अध्व॒रेष्वीड्यो॒ विप्रे॑भिः शुक्र॒ मन्म॑भिः ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अग्ने॑ । क॒विः । वे॒धाः । अ॒सि॒ । होता॑ । पा॒व॒क॒ । यक्ष्यः॑ । म॒न्द्रः । यजि॑ष्ठः । अ॒ध्व॒रेषु॑ । ईड्यः॑ । विप्रे॑भिः । शु॒क्र॒ । मन्म॑ऽभिः ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अग्ने कविर्वेधा असि होता पावक यक्ष्य: । मन्द्रो यजिष्ठो अध्वरेष्वीड्यो विप्रेभिः शुक्र मन्मभिः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अग्ने । कविः । वेधाः । असि । होता । पावक । यक्ष्यः । मन्द्रः । यजिष्ठः । अध्वरेषु । ईड्यः । विप्रेभिः । शुक्र । मन्मऽभिः ॥ ८.६०.३

    ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 60; मन्त्र » 3
    अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 32; मन्त्र » 3

    भावार्थ -
    हे ( अग्ने ) अग्रणी ! तेजस्विन् ! ज्ञानप्रकाशक विद्वन् ! प्रभो ! स्वामिन् ! तू ( कविः असि ) मेधावी, क्रान्तदर्शी विद्वान् हो तू ( वेधाः असि ) बुद्धिमान् कार्यकर्त्ता, फलों का सम्पादनकर्त्ता, जगत् का विधाता ( असि ) है। हे (पावक) पवित्र करने हारे ! तू ( यक्ष्यः ) पूज्य उपास्य ( होता ) सब ऐश्वर्यों का दाता है। तू ( मन्द्रः ) स्तुति योग्य, सबको हर्प आनन्द का देने वाला, ( यजिष्ठः ) सबसे बड़ा दानी ( अध्वरेषु ) यज्ञों में ( मन्मभिः ) उत्तम मन्त्रों द्वारा और ( विप्रेभिः ) विद्वानों द्वारा ( ईडयः ) स्तुत्य है।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - भर्ग: प्रागाथ ऋषिः॥ अग्निर्देवता॥ छन्दः—१, ९, १३, १७ विराड् बृहती। ३, ५ पादनिचृद् बृहती। ११, १५ निचृद् बृहती। ७, १९ बृहती। २ आर्ची स्वराट् पंक्ति:। १०, १६ पादनिचृत् पंक्तिः। ४, ६, ८, १४, १८, २० निचृत् पंक्तिः। १२ पंक्तिः॥ विंशत्यृचं सूक्तम्॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top