English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 589
ऋषिः - शुनःशेप आजीगर्तिः कृत्रिमो देवरातो वैश्वामित्रो वा
देवता - वरुणः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
काण्ड नाम - आरण्यं काण्डम्
0
उ꣡दु꣢त्त꣣मं꣡ व꣢रुण꣣ पा꣡श꣢म꣣स्म꣡दवा꣢꣯ध꣣मं꣡ वि꣢꣯ मध्य꣣म꣡ꣳ श्र꣢थाय । अ꣡था꣢दित्य व्र꣣ते꣢ व꣣यं꣡ तवा꣢꣯ना꣣ग꣢सो꣣ अ꣡दि꣢तये स्याम ॥५८९॥
स्वर सहित पद पाठउ꣢त् । उ꣣त्तम꣢म् । व꣣रुण । पा꣡श꣢꣯म् । अ꣣स्म꣢त् । अ꣡व꣢꣯ । अ꣣धम꣢म् । वि । म꣣ध्यम꣢म् । श्र꣣थाय । अ꣡थ꣢꣯ । आ꣣दित्य । आ । दित्य । व्रते꣢ । व꣣य꣢म् । त꣡व꣢꣯ । अ꣣नाग꣡सः꣢ । अ꣣न् । आग꣡सः꣢ । अ꣡दि꣢꣯तये । अ । दि꣣तये । स्याम ॥५८९॥
स्वर रहित मन्त्र
उदुत्तमं वरुण पाशमस्मदवाधमं वि मध्यमꣳ श्रथाय । अथादित्य व्रते वयं तवानागसो अदितये स्याम ॥५८९॥
स्वर रहित पद पाठ
उत् । उत्तमम् । वरुण । पाशम् । अस्मत् । अव । अधमम् । वि । मध्यमम् । श्रथाय । अथ । आदित्य । आ । दित्य । व्रते । वयम् । तव । अनागसः । अन् । आगसः । अदितये । अ । दितये । स्याम ॥५८९॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 589
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 1; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 1;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 1; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 1;
Acknowledgment
विषय - "Missing"
भावार्थ -
भा० = हे ( वरुण ) = सर्वव्यापक, सब पापों के निवारक, सर्वश्रेष्ठ परमात्मन् ! ( उत्तमं ) = उत्कृष्ट अपने ( पाशं ) = पाश, प्राकृतिक तेजोमय सात्विक बन्धन को ( उत्-श्रथाय ) = उत्तम भोगों द्वारा शिथिलकर और ( अधमं ) = निकृष्ट तामस, काम मोहादि बन्धन को ( अव श्रथाय ) = नीचे निम्न कोटि के भोगों द्वारा ढीला कर । और ( मध्यमं ) = मध्यस्थानीय राजस-बन्धन-आवेश, क्रोध, लोकैषणा आदि को ( विश्रथाय ) = नाना प्रकार के भोगों से शिथिल कर । ( अथ ) = और हे ( आदित्य ) = सब को अपने भीतर लेने हारे ! तेजस्विन् ! ( तव व्रते ) = तेरी नियम व्यवस्था में ( वयं ) = हम ( अनागसः ) = निरपराध, निष्पाप होकर ( अदितये ) = दीनतारहित होने में ( स्याम ) = समर्थ हो ।
टिप्पणी -
५८९ - 'अथा वयमादित्य व्रते तवा०' इति ऋ० ।
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
ऋषिः - शुनःशेप:।
देवता - वरुणः।
छन्दः - चतुष्पदा गायत्री ।
इस भाष्य को एडिट करें