English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 55/ मन्त्र 3
यमि॑न्द्र दधि॒षे त्वमश्वं॒ गां भा॒गमव्य॑यम्। यज॑माने सुन्व॒ति दक्षि॑णावति॒ तस्मि॒न्तं धे॑हि॒ मा प॒णौ ॥
स्वर सहित पद पाठयम् । इ॒न्द्र॒ । द॒धि॒षे । त्वम् । अश्व॑म् । गाम् । भा॒गम् । अव्य॑यम् ॥ यज॑माने । सु॒न्व॒ति । दक्षिणाऽवति । तस्मि॑न् । तम् । धे॒हि॒ । मा । प॒णौ ॥५५.३॥
स्वर रहित मन्त्र
यमिन्द्र दधिषे त्वमश्वं गां भागमव्ययम्। यजमाने सुन्वति दक्षिणावति तस्मिन्तं धेहि मा पणौ ॥
स्वर रहित पद पाठयम् । इन्द्र । दधिषे । त्वम् । अश्वम् । गाम् । भागम् । अव्ययम् ॥ यजमाने । सुन्वति । दक्षिणाऽवति । तस्मिन् । तम् । धेहि । मा । पणौ ॥५५.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 55; मन्त्र » 3
मन्त्र विषय - রাজকৃত্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র ! [পরম ঐশ্বর্যবান্ রাজন্] (যম্) যে (অশ্বম্) অশ্ব, (গাম্) গাভী এবং (অব্যয়ম্) অক্ষয় (ভাগম্) সেবনীয় ধন (ত্বম্) তুমি (দধিষে) ধারণ করো, (তম্) তা (তস্মিন্) সেই (সুন্বতি) তত্ত্ব নিষ্পাদনকারী, (দক্ষিণাবতি) দক্ষিণা [প্রতিষ্ঠার দান] প্রাপক (যজমানে) যজমানের [যজ্ঞ শ্রেষ্ঠ কর্ম সম্পন্নকারীর] মধ্যে (ধেহি) প্রদান কর/ধারণ করাও কিন্তু (পণৌ) অনাচারীদের মধ্যে (আ) নয় ॥৩॥
भावार्थ - রাজার উচিত, যোগ্য অযোগ্য বিচার করে সুপাত্রকে অশ্ব, গাভী, সুবর্ণাদি ধন দক্ষিণা প্রদান করে সম্মান করা। ॥৩॥
इस भाष्य को एडिट करें