English
अथर्ववेद - काण्ड 1/ सूक्त 11/ मन्त्र 4
सूक्त - अथर्वा
देवता - पूषादयो मन्त्रोक्ताः
छन्दः - पथ्यापङ्क्तिः
सूक्तम् - नारीसुखप्रसूति सूक्त
नेव॑ मां॒से न पीव॑सि॒ नेव॑ म॒ज्जस्वाह॑तम्। अवै॑तु॒ पृश्नि॒ शेव॑लं॒ शुने॑ ज॒राय्वत्त॒वेऽव॑ ज॒रायु॑ पद्यताम् ॥
स्वर सहित पद पाठनऽइ॑व । मां॒से । न । पीब॑सि । नऽइ॑व । म॒ज्जऽसु॑ । आऽह॑तम् । अव॑ । ए॒तु॒ । पृश्नि॑ । शेव॑लम् । शुने॑ । ज॒रायु॑ । अत्त॑वे । अव॑ । ज॒रायु॑ । प॒द्य॒ता॒म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
नेव मांसे न पीवसि नेव मज्जस्वाहतम्। अवैतु पृश्नि शेवलं शुने जराय्वत्तवेऽव जरायु पद्यताम् ॥
स्वर रहित पद पाठनऽइव । मांसे । न । पीबसि । नऽइव । मज्जऽसु । आऽहतम् । अव । एतु । पृश्नि । शेवलम् । शुने । जरायु । अत्तवे । अव । जरायु । पद्यताम् ॥
अथर्ववेद - काण्ड » 1; सूक्त » 11; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(ন ইব) না মানো (মাংসে) মাংসে, (ন পীবসি) না স্থূলাবয়বে, (ন ইব) না মানো (মজ্জসু) নলিকাস্থির অস্থিসারে (আহতম্) সংলগ্ন আছে, (পৃশ্নি) শুভ্রবর্ণ১ [সায়ণ], (শেবলম্) শৈবালের সদৃশ বর্তমান (জরায়ু) জীর্ণ হওয়া গর্ভাবরণ (শুনে অত্তবে) কুকুরের খাওয়ার জন্য (অব এতু) নীচে ভূমিতে পড়ুক/পতিত হোক, (জরায়ু) জীর্ণ হওয়া গর্ভাবরণ (অব পদ্যতাম্) নীচে পড়ুক/পতিত হোক [গর্ভে যেন থেকে না যায়]।
टिप्पणी -
[পীবসি=পীব স্থৌল্যে (ভ্বাদিঃ)। আহতম্= সংলগ্নম্, সংসক্তম্, আবদ্ধম্ ।] [১. শুভ্র এর অর্থ যদি শ্বেত হয় তবে তা ঠিক নয়, কেননা শুভ্র পদ শৈবালের বিশেষণ, শৈবাল সবুজ হয়। শৈবাল হল জলের শ্যাওলা। যদি শুভ্রের অর্থ চমকিত তবে এই বিশেষণ ঠিক, শৈবাল সবুজত্বের মধ্যে চমকিত তো হয়ই।]