English
अथर्ववेद - काण्ड 2/ सूक्त 20/ मन्त्र 1
सूक्त - अथर्वा
देवता - वायुः
छन्दः - एकावसानानिचृद्विषमात्रिपाद्गायत्री
सूक्तम् - शत्रुनाशन सूक्त
वायो॒ यत्ते॒ तप॒स्तेन॒ तं प्रति॑ तप॒ यो॑३ ऽस्मान्द्वेष्टि॒ यं व॒यं द्वि॒ष्मः ॥
स्वर सहित पद पाठवायो॒ इति॑ । यत् । ते॒ । तप॑: । तेन॑ । तम् । प्रति॑ । त॒प॒ । य: । अ॒स्मान् । द्वेष्टि॑ । यम् । व॒यम् । द्वि॒ष्म: ॥२०.१॥
स्वर रहित मन्त्र
वायो यत्ते तपस्तेन तं प्रति तप यो३ ऽस्मान्द्वेष्टि यं वयं द्विष्मः ॥
स्वर रहित पद पाठवायो इति । यत् । ते । तप: । तेन । तम् । प्रति । तप । य: । अस्मान् । द्वेष्टि । यम् । वयम् । द्विष्म: ॥२०.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 2; सूक्त » 20; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(বায়ো) হে পবন! (যৎ) যে (তে তপঃ) তোমার তাপ রয়েছে (তেন) তা দ্বারা (তম্ প্রতি) তাঁকে (তপ) তুমি তপ্ত করো (যঃ অস্মান) যে আমাদের সাথে দ্বেষ করে, এবং (যম্ বয়ম্ দ্বিষ্মঃ) এইজন্য যার প্রতি আমরা প্রেম করিনা।
टिप्पणी -
[বায়ুর মুখ্য অর্থ হল পরমেশ্বর। যেমন অগ্নির শাসক হওয়ায় অগ্নি হল পরমেশ্বর, সেভাবেই বায়ুর শাসক হওয়ায় বায়ু হল পরমেশ্বর। যেমন দেবদত্ত আদি নাম না কেবল শরীরের, এবং না কেবল জীবাত্মার, বরং শরীর বিশিষ্ট জীবাত্মার, তেমনই বায়ু, আদি নাম বায়ু বিশিষ্ট পরমাত্মার। বায়ু আদি পরমেশ্বরের শরীরসদৃশ। উদাহরণার্থ "যো বায়ৌ তিষ্ঠন্ বায়োরন্তরো যং বায়ুর্ন বেদ যস্য বায়ুঃ শরীরং যো বায়ুমন্তরো যময়তি, এষ ত আত্মান্তর্যাম্যমৃতঃ” (বৃহদা০ উপনিষদ্ ব্রাহ্মণ ৭, খণ্ড ৭)। ব্রাহ্মণ ৭, খণ্ড ১ থেকে ২৩ দ্রষ্টব্য।]