Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 114/ मन्त्र 2
नकी॑ रे॒वन्तं॑ स॒ख्याय॑ विन्दसे॒ पीय॑न्ति ते सुरा॒श्व:। य॒दा कृ॒णोषि॑ नद॒नुं समू॑ह॒स्यादित्पि॒तेव॑ हूयसे ॥
स्वर सहित पद पाठनकि॑: । रे॒वन्त॑म् । स॒ख्याय॑ । वि॒न्द॒से॒ । पीब॑न्ति । ते॒ । सु॒रा॒श्व॑: ॥ य॒दा । कृ॒णोषि॑ । न॒द॒नुम् । सम् । ऊ॒ह॒सि॒ । आत् । इत् । पि॒ताऽइ॑व । हू॒य॒से॒ ॥११४.२॥
स्वर रहित मन्त्र
नकी रेवन्तं सख्याय विन्दसे पीयन्ति ते सुराश्व:। यदा कृणोषि नदनुं समूहस्यादित्पितेव हूयसे ॥
स्वर रहित पद पाठनकि: । रेवन्तम् । सख्याय । विन्दसे । पीबन्ति । ते । सुराश्व: ॥ यदा । कृणोषि । नदनुम् । सम् । ऊहसि । आत् । इत् । पिताऽइव । हूयसे ॥११४.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 114; मन्त्र » 2
भाषार्थ -
হে পরমেশ্বর! আপনি (রেবন্তম্) ধনলোলুপকে (সখ্যায়) সখিভাবের জন্য (নকিঃ) না (বিন্দসে) স্বীকার করেন। (তে) সেই ধন-লোলুপ (সুরাশ্বঃ) ঐশ্বর্যের সুরায় বৃদ্ধি প্রাপ্ত হয়ে-হয়ে (পীয়ন্তি) প্রজাকে পীড়িত করে। (যদা) যখন আপনি (নদনুম্) মৃত্যুরূপী স্তনয়িত্নু-এর গর্জনা (কৃণোষি) করেন, এবং আপনি (সমূহসি) সংহার করেন, (আৎ ইৎ) তদনন্তরই আপনি (পিতা ইব) সেই ধন-লোলুপদের দ্বারা পিতা হিসেবে/সম্বোধনে (হূয়সে) আহূত হন।
- [সুরাশ্বঃ=সুরা+শ্বি (গতি, বৃদ্ধি), সুরয়া, ধন-সুরয়া বৃদ্ধাঃ প্রমত্তাঃ।]
इस भाष्य को एडिट करें