English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 13/ मन्त्र 4
सूक्त - भृगुः
देवता - वरुणः, सिन्धुः, आपः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - आपो देवता सूक्त
एको॑ वो दे॒वोऽप्य॑तिष्ठ॒त्स्यन्द॑माना यथाव॒शम्। उदा॑निषुर्म॒हीरिति॒ तस्मा॑दुद॒कमु॑च्यते ॥
स्वर सहित पद पाठएक॑: । व॒: । दे॒व: । अपि॑ । अ॒ति॒ष्ठ॒त् । स्यन्द॑माना: । य॒था॒ऽव॒शम् । उत् । आ॒नि॒षु॒: । म॒ही: । इति॑ । तस्मा॑त् । उ॒द॒कम्: । उ॒च्य॒ते॒ ॥१३.४॥
स्वर रहित मन्त्र
एको वो देवोऽप्यतिष्ठत्स्यन्दमाना यथावशम्। उदानिषुर्महीरिति तस्मादुदकमुच्यते ॥
स्वर रहित पद पाठएक: । व: । देव: । अपि । अतिष्ठत् । स्यन्दमाना: । यथाऽवशम् । उत् । आनिषु: । मही: । इति । तस्मात् । उदकम्: । उच्यते ॥१३.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 13; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(যথাবশম্) যথেচ্ছাপূর্বক (স্যন্দমানাঃ) প্রবাহমান (বঃ) তোমাদের ওপর [হে আপঃ] হে জল-সমূহ ! (একঃ দেবঃ) এক দেবতা আদিত্য (অপি অতিষ্ঠৎ) অধিষ্ঠিত হয়েছে, অতঃ (মহীঃ) মহতী তোমরা (উদানিষুঃ ইতি) উপরে আকাশের দিকে উৎপ্রাণিত হয়েছো, (তস্মাৎ) সেই কারণে (উদকম্ উচ্যতে) তোমাদের উদক বলা হয়।
टिप्पणी -
["উদানিষুঃ" দ্বারা উদকের নির্বচন অভিপ্রেত আছে। উদানিষুঃ= উদ্+আ+ অন্ (প্রাপণে)। লুঙি রূপম্]