पदार्थः -
हे सोम जगत्पितः परमात्मन् ! (श्रवसा) यशसा प्रख्यातः त्वम्, (कंचित् अक्षितम् उत्सं न) कंचित् अक्षयं जलस्रोतः इव (अक्षितं जनपानम्) जनैः पातव्यम् अक्षयम् आनन्दरसम् (अभ्यभि हि) उपासकान् प्रति (ततर्दिथ) प्रवाहयसि। किञ्च (गभस्त्योः) बाह्वोः। [गभस्ती इति बाह्वोर्नाम। निघं० २।४।] (शर्याभिः२ न) अङ्गुलीभिरिव। [शर्या इति अङ्गुलिनाम। निघं० २।५।] (गभस्त्योः) द्यावापृथिव्योः (शर्याभिः) रश्मिभिः (भरमाणः) लोकलोकान्तराणि धारयन् भवसि ॥२॥ अत्र श्लिष्टोपमालङ्कारः ॥२॥

भावार्थः - यथा स्रोतसः प्रवहन् जलप्रवाहो भूभागमाप्लावयति तथैव परमात्मनः प्रवहन्नानन्दरस उपासकानामन्तःकरणमाप्लावयति। यथा च कश्चिद्बाह्वोरङ्गुलीभिः कमपि पदार्थं धारयति तथैव जगदीश्वरो द्यावापृथिव्योर्व्याप्ताभिः सूर्यरश्मिभिर्विभिन्नान् लोकान् धारितवानस्ति ॥२॥

इस भाष्य को एडिट करें