English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 1/ सूक्त 15/ मन्त्र 2
सूक्त - अथर्वा
देवता - सिन्धुसमूहः
छन्दः - पथ्यापङ्क्तिः
सूक्तम् - पुष्टिकर्म सूक्त
इ॒हैव हव॒मा या॑त म इ॒ह सं॑स्रावणा उ॒तेमं व॑र्धयता गिरः। इ॒हैतु॒ सर्वो॒ यः प॒शुर॒स्मिन्ति॑ष्ठतु॒ या र॒यिः ॥
स्वर सहित पद पाठइ॒ह । ए॒व । हव॑म् । आ । या॒त॒ । मे॒ । इ॒ह । स॒मऽस्रा॒व॒णा॒: । उ॒त । इ॒म् । व॒र्ध॒य॒त॒ । गि॒र॒: ।इ॒ह । आ । ए॒तु॒ । सर्व॑: । य: । प॒शु: । अ॒स्मिन् । ति॒ष्ठ॒तु॒ । या । र॒यि: ॥
स्वर रहित मन्त्र
इहैव हवमा यात म इह संस्रावणा उतेमं वर्धयता गिरः। इहैतु सर्वो यः पशुरस्मिन्तिष्ठतु या रयिः ॥
स्वर रहित पद पाठइह । एव । हवम् । आ । यात । मे । इह । समऽस्रावणा: । उत । इम् । वर्धयत । गिर: ।इह । आ । एतु । सर्व: । य: । पशु: । अस्मिन् । तिष्ठतु । या । रयि: ॥
अथर्ववेद - काण्ड » 1; सूक्त » 15; मन्त्र » 2
पदार्थ -
(সংস্রাবণাঃ) হে অতীব আর্দ্রভাব যুক্ত (গিরঃ) স্তুতি যোগ্য বিদ্বান! (ইহ ইহ) এখানে (এব) ই (মে) আমার (হবম্) আবাহনকে (আ য়াত) তোমরা প্রাপ্ত হও (উত) এবং (ইমং) এই পুরুষকে (বর্ধয়ত) উন্নত কর। (য়ঃ সর্বঃ পশুঃ) সব প্রাণী (ইহ) এখানে (এতু) আসুক (য়া রয়িঃ) যাহা লক্ষ্মী তাহাও (অস্মিন্) এই পুরুষে (তিষ্ঠতু) অবস্থান করুক।।
পশু পশ্যতেঃ। নিরুক্ত ৩.১৬। অর্থাৎ যে দর্শন করে সে পশু। য় ঈমে পশুপতিঃ পশূনাং চতুষ্পদামুত য়ো দ্বিপদাম্।। ১ অথব ২.৩৪.১। অর্থাৎ যিনি জীবের স্বামী, চতুষ্পদ ও দ্বিপদ প্রাণীর রাজা।' এখানেও পশু অর্থে জীব।।
भावार्थ - হে কোমল স্ববাব, স্তুতি যোগ্য বিদ্বমণ্ডলী! এখানে আসিয়া আমাদের আবাহনকে শ্রবণ কর। এই পুরুষের উন্নতির সহায়ক হও। প্রত্যেক প্রাণীই এখানে আসুক এবং এই পুরুষের মধ্যে লক্ষ্মী বিরাজ করুক।।
मन्त्र (बांग्ला) - ইহৈব হবমা য়াত ম ইহ সংস্রাবনা উতেমং বর্ধয়তা গিরঃ। ইহৈতু সর্বো য়ঃ পশুরস্মিন্ তিষ্ঠতু য়া রয়িঃ।।
ऋषि | देवता | छन्द - অর্থবা। সিদ্ধাদয়ো মন্ত্রোক্তাঃ। ভুরিক্ পথ্যা পঙ্ক্তিঃ
इस भाष्य को एडिट करें