Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 7 के सूक्त 33 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 33/ मन्त्र 2
    ऋषिः - वसिष्ठपुत्राः देवता - त एव छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    दू॒रादिन्द्र॑मनय॒न्ना सु॒तेन॑ ति॒रो वै॑श॒न्तमति॒ पान्त॑मु॒ग्रम्। पाश॑द्युम्नस्य वाय॒तस्य॒ सोमा॑त्सु॒तादिन्द्रो॑ऽवृणीता॒ वसि॑ष्ठान् ॥२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    दू॒रात् । इन्द्र॑म् । अ॒न॒य॒न् । आ । सु॒तेन॑ । ति॒रः । वै॒श॒न्तम् । अति॑ । पान्त॑म् । उ॒ग्रम् । पाश॑ऽद्युम्नस्य । वा॒य॒तस्य॑ । सोमा॑त् । सु॒तात् । इन्द्रः॑ । अ॒वृ॒णी॒त॒ । वसि॑ष्ठान् ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    दूरादिन्द्रमनयन्ना सुतेन तिरो वैशन्तमति पान्तमुग्रम्। पाशद्युम्नस्य वायतस्य सोमात्सुतादिन्द्रोऽवृणीता वसिष्ठान् ॥२॥

    स्वर रहित पद पाठ

    दूरात्। इन्द्रम्। अनयन्। आ। सुतेन। तिरः। वैशन्तम्। अति। पान्तम्। उग्रम्। पाशऽद्युम्नस्य। वायतस्य। सोमात्। सुतात्। इन्द्रः। अवृणीत। वसिष्ठान् ॥२॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 33; मन्त्र » 2
    अष्टक » 5; अध्याय » 3; वर्ग » 22; मन्त्र » 2

    पदार्थ -
    पदार्थ- विद्वान् लोग (वैशन्तम्) = राष्ट्र में प्रविष्ट, (प्रजा) = हितकारी (उग्रम्) = बलवान् (पान्तम्) = ऐश्वर्य को (सुतेन) = धर्म से उत्पन्न बल से (दूरात्) = दूर देश से भी (तिरः अनयन्) = पास पालक (इन्द्रम्) = ले आते हैं, उन (वसिष्ठान्) = राष्ट्रवासी उत्तम पुरुषों को (पाश-द्युम्नस्य) = धन से पास में फँसे वैश्यवर्ग और (वायतस्य) = विज्ञानवान् पुरुषों और रक्षा युक्त क्षात्रवर्ग के (सुतात् सोमात्) = उत्तम अन्न और ज्ञान से (इन्द्रः) = ऐश्वर्यवान् पुरुष (अवृणीत) = उनका सत्कार करे।

    भावार्थ - भावार्थ- विविध विद्याओं में निष्णात उत्तम कोटि के विद्वान् विदेशों तथा अन्य राज्यों में जाकर अपनी विद्या के प्रभाव से ऐश्वर्य का संग्रह करके स्वदेश में लाकर राष्ट्र को सम्पन्न एवं ऐश्वर्यशाली बनाते हैं। ऐसे विद्वानों का सम्मान राष्ट्र के व्यापारी, सेना सेनापति, विज्ञानवेत्ता तथा किसान-मजदूर सभी मिलकर किया करें।

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top