ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 57/ मन्त्र 2
नि॒चे॒तारो॒ हि म॒रुतो॑ गृ॒णन्तं॑ प्रणे॒तारो॒ यज॑मानस्य॒ मन्म॑। अ॒स्माक॑म॒द्य वि॒दथे॑षु ब॒र्हिरा वी॒तये॑ सदत पिप्रिया॒णाः ॥२॥
स्वर सहित पद पाठनि॒चे॒तारः॑ । हि । म॒रुतः॑ । गृ॒णन्त॑म् । प्रऽने॒तारः॑ । यज॑मानस्य । मन्म॑ । अ॒स्माक॑म् । अ॒द्य । वि॒दथे॑षु । ब॒र्हिः । आ । वी॒तये॑ । स॒द॒त॒ । पि॒प्रि॒या॒णाः ॥
स्वर रहित मन्त्र
निचेतारो हि मरुतो गृणन्तं प्रणेतारो यजमानस्य मन्म। अस्माकमद्य विदथेषु बर्हिरा वीतये सदत पिप्रियाणाः ॥२॥
स्वर रहित पद पाठनिचेतारः। हि। मरुतः। गृणन्तम्। प्रऽनेतारः। यजमानस्य। मन्म। अस्माकम्। अद्य। विदथेषु। बर्हिः। आ। वीतये। सदत। पिप्रियाणाः ॥२॥
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 57; मन्त्र » 2
अष्टक » 5; अध्याय » 4; वर्ग » 27; मन्त्र » 2
अष्टक » 5; अध्याय » 4; वर्ग » 27; मन्त्र » 2
विषय - नेता कर्मकुशल हों
पदार्थ -
पदार्थ- हे (मरुतः) = विद्वान् जनो! आप (निचेतारः) = हि धनों, ज्ञानों के संग्रही और (यजमानस्य) = दानशील के (मन्म) = अभिमत वस्तु (गृणन्त) = उपदेष्टा को (पिप्रियाणा:) = प्रसन्न करते हुए (प्रणेतारः) = कर्म-कुशल होकर (अस्माकं विदथेषु) = हमारे यज्ञों में (वीतये) = रक्षा और ज्ञानप्रकाश के लिये (बर्हिः) = उत्तमासन पर (आसदत) = विराजो।
भावार्थ - भावार्थ- विद्वान् जन संग्रामों में सेनानायकों को रक्षा एवं युद्ध कर्म हेतु कर्मकुशलता का उपदेश करने जावें। वे कर्मकुशल नायक ऐसे विद्वानों को प्रसन्नता पूर्वक उत्तम आसनों पर बैठाकर उनका उपदेश सुनें तथा सैनिकों का मार्गदर्शन करें।
इस भाष्य को एडिट करें