ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 95/ मन्त्र 6
अ॒यमु॑ ते सरस्वति॒ वसि॑ष्ठो॒ द्वारा॑वृ॒तस्य॑ सुभगे॒ व्या॑वः । वर्ध॑ शुभ्रे स्तुव॒ते रा॑सि॒ वाजा॑न्यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभि॒: सदा॑ नः ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒यम् । ऊँ॒ इति॑ । ते॒ । स॒र॒स्व॒ति॒ । वसि॑ष्ठः । द्वारौ॑ । ऋ॒तस्य॑ । सु॒ऽभ॒गे॒ । वि । आ॒व॒रित्या॑वः । वर्ध॑ । शु॒भ्रे॒ । स्तु॒व॒ते । रा॒सि॒ । वाजा॑न् । यू॒यम् । पा॒त॒ । स्व॒स्तिऽभिः॑ । सदा॑ । नः॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अयमु ते सरस्वति वसिष्ठो द्वारावृतस्य सुभगे व्यावः । वर्ध शुभ्रे स्तुवते रासि वाजान्यूयं पात स्वस्तिभि: सदा नः ॥
स्वर रहित पद पाठअयम् । ऊँ इति । ते । सरस्वति । वसिष्ठः । द्वारौ । ऋतस्य । सुऽभगे । वि । आवरित्यावः । वर्ध । शुभ्रे । स्तुवते । रासि । वाजान् । यूयम् । पात । स्वस्तिऽभिः । सदा । नः ॥ ७.९५.६
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 95; मन्त्र » 6
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 19; मन्त्र » 6
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 19; मन्त्र » 6
विषय - स्त्री के कर्त्तव्य ५
पदार्थ -
पदार्थ- हे (सरस्वति) विदुषि ! हे (सुभगे) = भाग्यशालिनि ! (अयम् वसिष्ठः) = यह ब्रह्मचारी (ते) = तेरे लिये (ऋतस्य द्वारौ) = सत्य ज्ञान, अन्न और धन के दो द्वारों को (व्यावः) = प्रकट करता है। हे (शुभ्रे) = शुभ चरित्रवाली ! तू (स्तुवते) = गुणप्रशंसक, गुणग्राही जन को (वाजान्) = ऐश्वर्यादि (रासि) = दे। हे विद्वान् लोगो! (यूयं स्वस्तिभिः न पात) = आप सदा ही उत्तम साधनों से हमारी रक्षा करें।
भावार्थ - भावार्थ- विदुषी स्त्री द्वार पर भिक्षा के लिए आए हुए ब्रह्मचारी को सत्य, अन्न, धन व ज्ञान का दान करे। अपने चरित्र को उज्वल बनाकर अपने सौभाग्य को बढ़ावे । अगले सूक्त का ऋषि देवता यही हैं।
इस भाष्य को एडिट करें