Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 7/ सूक्त 71/ मन्त्र 1
परि॑ त्वाग्ने॒ पुरं॑ व॒यं विप्रं॑ सहस्य धीमहि। धृ॒षद्व॑र्णं दि॒वेदि॑वे ह॒न्तारं॑ भङ्गु॒राव॑तः ॥
स्वर सहित पद पाठपरि॑ । त्वा॒ । अ॒ग्ने॒ । पुर॑म् । व॒यम् । विप्र॑म् । स॒ह॒स्य॒ । धी॒म॒हि॒ । धृ॒षत्ऽव॑र्णम् । दि॒वेऽदि॑वे । ह॒न्तार॑म् । भ॒ङ्गु॒रऽव॑त: ॥७४.१॥
स्वर रहित मन्त्र
परि त्वाग्ने पुरं वयं विप्रं सहस्य धीमहि। धृषद्वर्णं दिवेदिवे हन्तारं भङ्गुरावतः ॥
स्वर रहित पद पाठपरि । त्वा । अग्ने । पुरम् । वयम् । विप्रम् । सहस्य । धीमहि । धृषत्ऽवर्णम् । दिवेऽदिवे । हन्तारम् । भङ्गुरऽवत: ॥७४.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 7; सूक्त » 71; मन्त्र » 1
विषय - 'पुर, विप्र, धृषद्वर्ण, शत्रुहन्ता' प्रभु
पदार्थ -
१. हे (सहस्य) = शत्रुमर्षकबल से सम्पन्न (अग्ने) = अग्रणी प्रभो! (वयम्) = हम (त्वा) = आपको (परिधीमहि) = अपने चारों और धारण करते हैं। आपसे सुरक्षित हुए-हुए हम शत्रुओं से आक्रान्त नहीं होते। २. हम उन आपको धारण करते हैं, जो आप (पुरम्) = पालन व पूरण करनेवाले हो, (विप्रम्) = ज्ञानी हो, (धृषद्वर्णम्) = धर्षकरूप हो, शत्रुओं का धर्षण करनेवाले और (दिवेदिवे) = प्रतिदिन (भंगुरावत:) = भग्नशील कर्मवाले राक्षसों के (हन्तारम्) = विनष्ट करनेवाले हो।
भावार्थ -
प्रभु 'पुर, विप्र, धृषद्वर्ण व शत्रुहन्ता' हैं। प्रभु को अपने चारों ओर धारण करते हुए हम शत्रुओं से आक्रान्त नहीं होते।
इस भाष्य को एडिट करें