English
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 130/ मन्त्र 4
ऋषिः - यज्ञः प्राजापत्यः
देवता - भाववृत्तम्
छन्दः - विराट्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
अ॒ग्नेर्गा॑य॒त्र्य॑भवत्स॒युग्वो॒ष्णिह॑या सवि॒ता सं ब॑भूव । अ॒नु॒ष्टुभा॒ सोम॑ उ॒क्थैर्मह॑स्वा॒न्बृह॒स्पते॑र्बृह॒ती वाच॑मावत् ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒ग्नेः । गा॒य॒त्री । अ॒भ॒व॒त् । स॒ऽयुग्वा॑ । उ॒ष्णिह॑या । स॒वि॒ता । सम् । ब॒भू॒व॒ । अ॒नु॒ऽस्तुभा॑ । सोमः॑ । उ॒क्थैः । मह॑स्वान् । बृह॒स्पतेः॑ । बृ॒ह॒ती । वाच॑म् । आ॒व॒त् ॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्नेर्गायत्र्यभवत्सयुग्वोष्णिहया सविता सं बभूव । अनुष्टुभा सोम उक्थैर्महस्वान्बृहस्पतेर्बृहती वाचमावत् ॥
स्वर रहित पद पाठअग्नेः । गायत्री । अभवत् । सऽयुग्वा । उष्णिहया । सविता । सम् । बभूव । अनुऽस्तुभा । सोमः । उक्थैः । महस्वान् । बृहस्पतेः । बृहती । वाचम् । आवत् ॥ १०.१३०.४
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 130; मन्त्र » 4
अष्टक » 8; अध्याय » 7; वर्ग » 18; मन्त्र » 4
अष्टक » 8; अध्याय » 7; वर्ग » 18; मन्त्र » 4
विषय - छन्दोऽनुरूप देव गुणों का विभाग।
भावार्थ -
(अग्नेः सयुग्वा) अग्नि को सहयोगिनी (गायत्री अभवत्) गायत्री हुई। (उष्णिहया सविता सं बभूव) सविता उष्णिहा से युक्त हुआ। (अनुष्टुभा) अनुष्टुभ् से और (उक्थैः) स्तुति मन्त्रों से (सोमः महस्वान्) सोम महान् गुण वाला हुआ। (बृहस्पतेः वाचम्) बृहस्पति की वाणी को (बृहती) बृहती (आवत्) प्राप्त हुई।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ऋषिर्यज्ञः प्राजापत्यः॥ देवता—भाववृत्तम्॥ छन्दः– १ विराड् जगती। २ भुरिक् त्रिष्टुप्। ३, ६, ७ त्रिष्टुप्। ४ विराट् त्रिष्टुप्। ५ निचृत् त्रिष्टुप्॥ सप्तर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें