English
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 160/ मन्त्र 3
य उ॑श॒ता मन॑सा॒ सोम॑मस्मै सर्वहृ॒दा दे॒वका॑मः सु॒नोति॑ । न गा इन्द्र॒स्तस्य॒ परा॑ ददाति प्रश॒स्तमिच्चारु॑मस्मै कृणोति ॥
स्वर सहित पद पाठयः । उ॒श॒ता । मन॑सा । सोम॑म् । अ॒स्मै॒ । स॒र्व॒ऽहृ॒दा । दे॒वऽका॑मः । सु॒नोति॑ । न । गाः । इन्द्रः॑ । तस्य॑ । परा॑ । द॒दा॒ति॒ । प्र॒ऽश॒स्तम् । इत् । चारु॑म् । अ॒स्मै॒ । कृ॒णो॒ति॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
य उशता मनसा सोममस्मै सर्वहृदा देवकामः सुनोति । न गा इन्द्रस्तस्य परा ददाति प्रशस्तमिच्चारुमस्मै कृणोति ॥
स्वर रहित पद पाठयः । उशता । मनसा । सोमम् । अस्मै । सर्वऽहृदा । देवऽकामः । सुनोति । न । गाः । इन्द्रः । तस्य । परा । ददाति । प्रऽशस्तम् । इत् । चारुम् । अस्मै । कृणोति ॥ १०.१६०.३
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 160; मन्त्र » 3
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 18; मन्त्र » 3
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 18; मन्त्र » 3
विषय - समर्थ होकर दानशील पर प्रभु की कृपा।
भावार्थ -
(यः) जो (देव-कामः) दाता प्रभु य की इच्छा करने वाला (अस्मै) इसके लिये (सर्व-हृदा) पूर्ण हृदय से (उशता मनसा) कामनायुक्त चित्त से (सोमं सुनोति) ऐश्वर्य उत्पन्न करता है, (इन्द्रः तस्य गाः) वह ऐश्वर्यवान् उसके वाणियों वा भूमियों को (न परा ददाति) नहीं टालता, नहीं नष्ट करता, और (अस्यै प्रशस्तम् इत् चारु कृणोति) उस प्रजाजन के लिये प्रशंसनीय सुन्दर मार्ग, वा धन उत्पन्न करता है।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ऋषिः पूरणो वैश्वामित्रः॥ इन्द्रो देवता॥ छन्दः- १, ३ त्रिष्टुप्। २ पादनिचृत् त्रिष्टुप्। ४, ५ विराट् त्रिष्टुप्॥ पञ्चर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें