English
साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 182/ मन्त्र 2
ऋषिः - तपुर्मूर्धा बार्हस्पत्यः
देवता - बृहस्पतिः
छन्दः - विराट्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
नरा॒शंसो॑ नोऽवतु प्रया॒जे शं नो॑ अस्त्वनुया॒जो हवे॑षु । क्षि॒पदश॑स्ति॒मप॑ दुर्म॒तिं ह॒न्नथा॑ कर॒द्यज॑मानाय॒ शं योः ॥
स्वर सहित पद पाठनरा॒शंसः॑ । नः॒ । अ॒व॒तु॒ । प्र॒ऽया॒जे । शम् । नः॒ । अ॒स्तु॒ । अ॒नु॒ऽया॒जः । हवे॑षु । क्षि॒पत् । अश॑स्तिम् । अप॑ । दुः॒ऽम॒तिम् । ह॒न् । अथ॑ । क॒र॒त् । यज॑मानाय । शम् । योः ॥
स्वर रहित मन्त्र
नराशंसो नोऽवतु प्रयाजे शं नो अस्त्वनुयाजो हवेषु । क्षिपदशस्तिमप दुर्मतिं हन्नथा करद्यजमानाय शं योः ॥
स्वर रहित पद पाठनराशंसः । नः । अवतु । प्रऽयाजे । शम् । नः । अस्तु । अनुऽयाजः । हवेषु । क्षिपत् । अशस्तिम् । अप । दुःऽमतिम् । हन् । अथ । करत् । यजमानाय । शम् । योः ॥ १०.१८२.२
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 182; मन्त्र » 2
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 40; मन्त्र » 2
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 40; मन्त्र » 2
विषय - मार्ग-दर्शक के कर्त्तव्य।
भावार्थ -
(नराशंसः) मनुष्यों को उत्तम मार्ग बतलाने वाला, और मनुष्यों द्वारा स्तुत्य पुरुष (प्र-याजे) उत्तम यज्ञ, दान, सत्संग के अवसर में (नः अवतु) हमारी रक्षा करे, हमें प्राप्त हो। वह (हवेषु) यज्ञों और युद्धों के अवसरों में (अनु-याजः) अनुकूल संगति, दान, सत्संग आदि करने वाला होकर (नः शम् अस्तु) हमें कल्याणकारक, शान्तिदायक हो। (अशस्तिम् क्षिपत्०) शेष व्याख्या देखो इस से पूर्व मन्त्र में।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ऋषिः तपुर्मूर्धाबार्हस्पत्यः॥ बृहस्पतिर्देवता॥ छन्दः- १ भुरिक् त्रिष्टुप्। २ विराट् त्रिष्टुप्। ३ त्रिष्टुप्। तृचं सूक्तम्।
इस भाष्य को एडिट करें