English
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 37/ मन्त्र 12
यद्वो॑ देवाश्चकृ॒म जि॒ह्वया॑ गु॒रु मन॑सो वा॒ प्रयु॑ती देव॒हेळ॑नम् । अरा॑वा॒ यो नो॑ अ॒भि दु॑च्छुना॒यते॒ तस्मि॒न्तदेनो॑ वसवो॒ नि धे॑तन ॥
स्वर सहित पद पाठयत् । वः॒ । दे॒वाः॒ । च॒कृ॒म । जि॒ह्वया॑ । गु॒रु । मन॑सः । वा॒ । प्रऽयु॑ती । दे॒व॒ऽहेळ॑नम् । अरा॑वा । यः । नः॒ । अ॒भि । दु॒च्छु॒न॒ऽयते॑ । तस्मि॑न् । तत् । एनः॑ । व॒स॒वः॒ । नि । धे॒त॒न॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
यद्वो देवाश्चकृम जिह्वया गुरु मनसो वा प्रयुती देवहेळनम् । अरावा यो नो अभि दुच्छुनायते तस्मिन्तदेनो वसवो नि धेतन ॥
स्वर रहित पद पाठयत् । वः । देवाः । चकृम । जिह्वया । गुरु । मनसः । वा । प्रऽयुती । देवऽहेळनम् । अरावा । यः । नः । अभि । दुच्छुनऽयते । तस्मिन् । तत् । एनः । वसवः । नि । धेतन ॥ १०.३७.१२
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 37; मन्त्र » 12
अष्टक » 7; अध्याय » 8; वर्ग » 13; मन्त्र » 6
अष्टक » 7; अध्याय » 8; वर्ग » 13; मन्त्र » 6
विषय - अपराधी को दण्ड देने की प्रार्थना।
भावार्थ -
हे (देवाः) विद्वान् पुरुषो ! (वः) आप लोगों के प्रति (जिह्वया) वाणी द्वारा (यत्) जो हम (गुरु देवहेडनम् चक्रम) भारी विद्वानों का अनादर करें (वा) अथवा (मनसः प्रयुती) मन के प्रयोग से यदि अपराध करें तो (यः) जो (नः) हमारे बीच (अरावा) अदानशील, दुष्ट शत्रु (नः अभि) हम पर सब ओर से (दुच्छुनायते) दुःख कष्ट देना चाहता है, हम पर पापाचरण करता है (तस्मिन्) उसके निमित्त उस पर हे (वसवः) वसु, विद्वान् जनो ! (तत् एनः) वह पाप (नि धेतन) स्थापित करो। इति त्रयोदशो वर्गः॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अभितपाः सौर्य ऋषिः॥ छन्दः-१-५ निचृज्जगती। ६-९ विराड् जगती। ११, १२ जगती। १० निचृत् त्रिष्टुप्॥ द्वादशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें