Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 5 के सूक्त 46 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 46/ मन्त्र 8
    ऋषिः - प्रतिक्षत्र आत्रेयः देवता - विश्वेदेवा: छन्दः - निचृज्जगती स्वरः - निषादः

    उ॒त ग्ना व्य॑न्तु दे॒वप॑त्नीरिन्द्रा॒ण्य१॒॑ग्नाय्य॒श्विनी॒ राट्। आ रोद॑सी वरुणा॒नी शृ॑णोतु॒ व्यन्तु॑ दे॒वीर्य ऋ॒तुर्जनी॑नाम् ॥८॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उ॒त । ग्नाः । व्य॒न्तु॒ । दे॒वऽप॑त्नीः । इ॒न्द्रा॒णी । अ॒ग्नायी॑ । अ॒श्विनी॑ । राट् । आ । रोद॑सी॒ इति॑ । व॒रु॒णा॒नी । शृ॒णो॒तु॒ । व्यन्तु॑ । दे॒वीः । यः । ऋ॒तुः । जनी॑नाम् ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    उत ग्ना व्यन्तु देवपत्नीरिन्द्राण्य१ग्नाय्यश्विनी राट्। आ रोदसी वरुणानी शृणोतु व्यन्तु देवीर्य ऋतुर्जनीनाम् ॥८॥

    स्वर रहित पद पाठ

    उत। ग्नाः। व्यन्तु। देवऽपत्नीः। इन्द्राणी। अग्नायी। अश्विनी। राट्। आ। रोदसी। इति। वरुणानी। शृणोतु। व्यन्तु। देवीः। यः। ऋतुः। जनीनाम् ॥८॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 46; मन्त्र » 8
    अष्टक » 4; अध्याय » 2; वर्ग » 28; मन्त्र » 8

    भावार्थ -
    भा०- ( उत) और ( देव-पत्नीः ) उत विद्वानों का पत्नियां भी (ग्ना:) उत्तम २ वेद वाणियों का ( व्यन्तु ) ज्ञान लाभ करें । (इन्द्राणी) ऐश्वर्यवान् राजा की स्त्री, ( अग्नायी ) तेजस्वी नायक, और विद्वान् की स्त्री और ( अश्विनी ) विवाह में वद्ध स्त्री पुरुषों में से (राट् ) विशेष तेजस्विनी स्त्री और ( रोदसी ) दुष्टों को रुलाने वाले सेनापति और सब के उपदेष्टा गुरु और रोग भगा देने वाले वैद्य की स्त्री, तथा ( वरुणानी ) श्रेष्ठ पुरुष की स्त्री, ये भी ( शृणोतु ) ज्ञान का श्रवण करें। ( देवीः ) सभी उत्तम वा कामना युक्त स्त्रियें (यः जनीनां ऋतुः ) जो पुत्र उत्पादन करने वाली युवति स्त्रियां का ऋतु काल हो उस काल में ( व्यन्त ) पतियों के पास कामनायुक्त होकर जावें । इत्यष्टाविंशो वर्गः ॥ ॥ इति चतुर्थे द्वितीयोऽध्यायः ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - प्रतिक्षत्र आत्रेय ऋषिः ॥ १ – ६ विश्वेदेवाः॥ ८ देवपत्न्यो देवताः ॥ छन्दः—१ भुरिग्जगती । ३, ५, ६ निचृज्जगती । ४, ७ जगती । २, ८ निचृत्पंक्तिः ॥ अष्टर्चं सूक्तम् ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top