ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 26/ मन्त्र 7
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
अ॒हं च॒न तत्सू॒रिभि॑रानश्यां॒ तव॒ ज्याय॑ इन्द्र सु॒म्नमोजः॑। त्वया॒ यत्स्तव॑न्ते सधवीर वी॒रास्त्रि॒वरू॑थेन॒ नहु॑षा शविष्ठ ॥७॥
स्वर सहित पद पाठअ॒हम् । च॒न । तत् । सू॒रिऽभिः॑ । आ॒न॒श्या॒न् । तव॑ । ज्यायः॑ । इ॒न्द्र॒ । सु॒म्नम् । ओजः॑ । त्वया॑ । यत् । स्तव॑न्ते । स॒ध॒ऽवी॒र॒ । वी॒राः । त्रि॒ऽवरू॑थेन । नहु॑षा । श॒वि॒ष्ठ॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अहं चन तत्सूरिभिरानश्यां तव ज्याय इन्द्र सुम्नमोजः। त्वया यत्स्तवन्ते सधवीर वीरास्त्रिवरूथेन नहुषा शविष्ठ ॥७॥
स्वर रहित पद पाठअहम्। चन। तत्। सूरिऽभिः। आनश्याम्। तव। ज्यायः। इन्द्र। सुम्नम्। ओजः। त्वया। यत्। स्तवन्ते। सधऽवीर। वीराः। त्रिऽवरूथेन। नहुषा। शविष्ठ ॥७॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 26; मन्त्र » 7
अष्टक » 4; अध्याय » 6; वर्ग » 22; मन्त्र » 2
अष्टक » 4; अध्याय » 6; वर्ग » 22; मन्त्र » 2
विषय - प्रजा सेवकादिभक्त इन्द्र । उसका दुष्टदमन का कर्त्तव्य ।
भावार्थ -
हे ( इन्द्र ) ऐश्वर्यवन् ! ( अहंचन ) मैं भी ( तब ) तेरे ( तत् ) उस ( ज्यायः ) महान् ( सुम्नम् ) सुखप्रद ( ओजः ) पराक्रम का उन ( सूरिभिः ) विद्वानों के सहित (आनश्याम् ) उपभोग करूं । हे ( शविष्ठ ) अत्यन्त शक्तिशालिन् ! हे (सधवीर ) वीरों सहित ( यत् नहुषा ) जो लोग, ( त्रिवरूथेन ) शोत, उष्ण, वर्षा तीनों से बचाने वाले, गृह के स्वामी रूप अथवा त्रिविध दुःखों के वारक ( त्वया ) तुझ से ( वीरा ) वीर्यवान् होकर ( स्तवन्ते ) तेरा गुण गान करते हैं !
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - भरद्वाजो बार्हस्पत्य ऋषिः ॥ इन्द्रो देवता ॥ छन्दः - १ पंक्तिः । २, ४ भुरिक पंक्तिः। ३ निचृत् पंक्ति: । ५ स्वराट् पंक्तिः । ६ विराट् त्रिष्टुप् । ७ त्रिष्टुप् । ८ निचृत्त्रिष्टुप् ।। अष्टर्चं सूक्तम् ।।
इस भाष्य को एडिट करें