ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 25/ मन्त्र 2
नि दु॒र्ग इ॑न्द्र श्नथिह्य॒मित्रा॑न॒भि ये नो॒ मर्ता॑सो अ॒मन्ति॑। आ॒रे तं शंसं॑ कृणुहि निनि॒त्सोरा नो॑ भर सं॒भर॑णं॒ वसू॑नाम् ॥२॥
स्वर सहित पद पाठनि । दुः॒ऽगे । इ॒न्द्र॒ । श्न॒थि॒हि॒ । अ॒मित्रा॑न् । अ॒भि । ये । नः॒ । मर्ता॑सः । अ॒मन्ति॑ । आ॒रे । तम् । शंस॑म् । कृ॒णु॒हि॒ । नि॒नि॒त्सोः । आ । नः॒ । भ॒र॒ । स॒म्ऽभर॑णम् । वसू॑नाम् ॥
स्वर रहित मन्त्र
नि दुर्ग इन्द्र श्नथिह्यमित्रानभि ये नो मर्तासो अमन्ति। आरे तं शंसं कृणुहि निनित्सोरा नो भर संभरणं वसूनाम् ॥२॥
स्वर रहित पद पाठनि। दुःऽगे। इन्द्र। श्नथिहि। अमित्रान्। अभि। ये। नः। मर्तासः। अमन्ति। आरे। तम्। शंसम्। कृणुहि। निनित्सोः। आ। नः। भर। सम्ऽभरणम्। वसूनाम् ॥२॥
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 25; मन्त्र » 2
अष्टक » 5; अध्याय » 3; वर्ग » 9; मन्त्र » 2
अष्टक » 5; अध्याय » 3; वर्ग » 9; मन्त्र » 2
विषय - शत्रुओं का रोगवत् नाश करने का उपदेश ।
भावार्थ -
हे ( इन्द्र ) ऐश्वर्यवन् ! ( ये ) जो ( मर्तासः ) मनुष्य ( नः ) हमें ( अमन्ति ) रोगों के समान पीड़ा देते हैं उन ( अमित्रान् ) हम से न स्नेह करने वाले शत्रुओं को ( दुर्गे ) दुर्ग या नगर के प्रकोट में बैठ कर ( अभि श्नथिहि ) मुकाबला करके मार । ( निनित्सोः ) निन्दा करने वाले से ( आरे ) दूर रह कर ही ( नः ) हमारी ( तँ शंसं कुणुहि ) वह प्रशंसनीय विजय कर और ( नः ) हमें ( वसूनाम् ) नाना ऐश्वर्यों का ( सम्भरणं आ भर ) समूह लादे । वा ( नः वसूनां सम्भरणं आ भर ) हमारे राष्ट्र वासियों, और शासकों को अच्छी प्रकार पालन पोषण कर ।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः। इन्द्रो देवता ॥ छन्दः – १ निचृत्पंक्तिः । २ विराट् पंक्तिः । ४ पंक्तिः । ६ स्वराट् पंक्तिः । ३ विराट् त्रिष्टुप् । ५ निचृत्त्रिष्टुप् ।। षडृचं सूक्तम् ॥
इस भाष्य को एडिट करें