English
ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 28/ मन्त्र 5
वो॒चेमेदिन्द्रं॑ म॒घवा॑नमेनं म॒हो रा॒यो राध॑सो॒ यद्दद॑न्नः। यो अर्च॑तो॒ ब्रह्म॑कृति॒मवि॑ष्ठो यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभिः॒ सदा॑ नः ॥५॥
स्वर सहित पद पाठवो॒चेम॑ । इत् । इन्द्र॑म् । म॒घऽवा॑नम् । ए॒न॒म् । म॒हः । र॒यः । राध॑सः । यत् । दद॑त् । नः॒ । यः । अर्च॑तः । ब्रह्म॑ऽकृतिम् । अवि॑ष्ठः । यू॒यम् । पा॒त॒ । स्व॒स्तिऽभिः॑ । सदा॑ । नः॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
वोचेमेदिन्द्रं मघवानमेनं महो रायो राधसो यद्ददन्नः। यो अर्चतो ब्रह्मकृतिमविष्ठो यूयं पात स्वस्तिभिः सदा नः ॥५॥
स्वर रहित पद पाठवोचेम। इत्। इन्द्रम्। मघऽवानम्। एनम्। महः। रायः। राधसः। यत्। ददत्। नः। यः। अर्चतः। ब्रह्मऽकृतिम्। अविष्ठः। यूयम्। पात। स्वस्तिऽभिः। सदा। नः ॥५॥
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 28; मन्त्र » 5
अष्टक » 5; अध्याय » 3; वर्ग » 12; मन्त्र » 5
अष्टक » 5; अध्याय » 3; वर्ग » 12; मन्त्र » 5
विषय - वही उत्तम रक्षक 'इन्द्र' पद योग्य है ।
भावार्थ -
( यत् ) जो (महः रायः) बड़े २ ऐश्वर्य (नः ददत् ) हमें प्रदान करता है । ( एनं मघवानम् ) उस ऐश्वर्यो के स्वामी को हम (इन्द्रम् इत् वोचेम ) ऐश्वर्यवान्, 'इन्द्र' ही नाम से पुकारें । और ( यः ) जो ( अर्चतः ) अपने सत्कार करने वालों को ( ब्रह्म-कृतिम् ) धनैश्वर्य के उत्पन्न करने के प्रयत्न वा साधन देता वही (अविष्ठः) सबसे उत्तम रक्षक है । हे विद्वान् पुरुषो ! ( यूयं ) आप लोग ( नः सदा स्वस्तिभिः पात ) हमें सदा उत्तम कल्याणकारी साधनों से पालन करो । इति द्वादशो वर्गः ॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः॥ इन्द्रा देवता ॥ छन्दः – १, २, ५ निचृत्त्रिष्टुप् । ३ भुरिक् पंक्तिः । ४ स्वराट् पंक्तिः॥ पञ्चर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें