English
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 21/ मन्त्र 18
ऋषिः - सोभरिः काण्वः
देवता - चित्रस्य दानस्तुतिः
छन्दः - निचृत्पङ्क्ति
स्वरः - पञ्चमः
चित्र॒ इद्राजा॑ राज॒का इद॑न्य॒के य॒के सर॑स्वती॒मनु॑ । प॒र्जन्य॑ इव त॒तन॒द्धि वृ॒ष्ट्या स॒हस्र॑म॒युता॒ दद॑त् ॥
स्वर सहित पद पाठचित्रः॑ । इत् । राजा॑ । रा॒ज॒काः । इत् । अ॒न्य॒के । य॒के । सर॑स्वतीम् । अनु॑ । प॒र्जन्यः॑ऽइव । त॒तन॑त् । हि । वृ॒ष्ट्या । स॒हस्र॑म् । अ॒युता॑ । दद॑त् ॥
स्वर रहित मन्त्र
चित्र इद्राजा राजका इदन्यके यके सरस्वतीमनु । पर्जन्य इव ततनद्धि वृष्ट्या सहस्रमयुता ददत् ॥
स्वर रहित पद पाठचित्रः । इत् । राजा । राजकाः । इत् । अन्यके । यके । सरस्वतीम् । अनु । पर्जन्यःऽइव । ततनत् । हि । वृष्ट्या । सहस्रम् । अयुता । ददत् ॥ ८.२१.१८
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 21; मन्त्र » 18
अष्टक » 6; अध्याय » 2; वर्ग » 4; मन्त्र » 3
अष्टक » 6; अध्याय » 2; वर्ग » 4; मन्त्र » 3
विषय - मेघवत् दाता, महाराज प्रभु।
भावार्थ -
( यके ) जो ( सरस्वतीम् ) नदीवत् प्रशस्त ज्ञान से सम्पन्न प्रभु के ( अनु ) ऊपर निर्भर हैं वे ( अन्यके राजकाः इत् ) और सब छोटे २ राजाओं के तुल्य स्वप्रकाश आत्मा हैं। और ( चित्र इत् ) सबको चेतना वा ज्ञान देने वाला है वही आश्चर्यकारी प्रभु ( राजा ) बड़ा भारी राजा के तुल्य, सूर्यवत् प्रकाशमान है। इति चतुर्थो वर्गः॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - मेघवत् दाता, महाराज प्रभु।
इस भाष्य को एडिट करें