English
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 27/ मन्त्र 22
ऋषिः - मनुर्वैवस्वतः
देवता - विश्वेदेवा:
छन्दः - निचृत्पङ्क्ति
स्वरः - पञ्चमः
व॒यं तद्व॑: सम्राज॒ आ वृ॑णीमहे पु॒त्रो न ब॑हु॒पाय्य॑म् । अ॒श्याम॒ तदा॑दित्या॒ जुह्व॑तो ह॒विर्येन॒ वस्यो॒ऽनशा॑महै ॥
स्वर सहित पद पाठव॒यम् । तत् । वः॒ । स॒म्ऽरा॒जः॒ । आ । वृ॒णी॒म॒हे॒ । पु॒त्रः । न । ब॒हु॒ऽपाय्य॑म् । अ॒श्याम॑ । तत् । आ॒दि॒त्याः॒ । जुह्व॑तः । ह॒विः । येन॑ । वस्यः॑ । अ॒नशा॑महै ॥
स्वर रहित मन्त्र
वयं तद्व: सम्राज आ वृणीमहे पुत्रो न बहुपाय्यम् । अश्याम तदादित्या जुह्वतो हविर्येन वस्योऽनशामहै ॥
स्वर रहित पद पाठवयम् । तत् । वः । सम्ऽराजः । आ । वृणीमहे । पुत्रः । न । बहुऽपाय्यम् । अश्याम । तत् । आदित्याः । जुह्वतः । हविः । येन । वस्यः । अनशामहै ॥ ८.२७.२२
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 27; मन्त्र » 22
अष्टक » 6; अध्याय » 2; वर्ग » 34; मन्त्र » 6
अष्टक » 6; अध्याय » 2; वर्ग » 34; मन्त्र » 6
विषय - राष्ट्र के प्रति उनके कर्त्तव्य ।
भावार्थ -
हे ( सम्-राजः ) सम्मिलित होकर अतिदीप्ति से चमकने वाले किरणों वत् वीर पुरुषो ! ( पुत्रः न ) पुत्र के समान ( वयं ) हम लोग भी ( वः ) आप लोगों के ( तत् ) उस ( बहु-पाय्यं ) बहुतों के पालक, और बहुतों से भोग्य ऐश्वर्य की ( आ वृणीमहे ) याचना करते हैं ! हे ( आदित्याः ) सूर्य की किरणों वत् 'अदिति' भूमिमाता के सत्पुत्रो ! हम लोग ( जुह्वतः ) आहुति देने वाले यज्ञकर्त्ता की पवित्र ( हविः ) अन्नवत् हम भी अपने दाता स्वामी के दिये ( हविः ) अन्न का ( अश्यमा ) भोग करें ( येन ) जिससे हम भी ( वस्यः ) उत्तम धन को ( अनशामहै ) प्राप्त करें। इति चतुत्रिंशो वर्गः॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - मनुर्वैवस्वत ऋषिः॥ विश्वेदेवा देवताः॥ छन्द:—१, ७,९ निचृद् बृहती। ३ शकुमती बृहती। ५, ११, १३ विराड् बृहती। १५ आर्ची बृहती॥ १८, १९, २१ बृहती। २, ८, १४, २० पंक्ति:। ४, ६, १६, २२ निचृत् पंक्तिः। १० पादनिचृत् पंक्तिः। १२ आर्ची स्वराट् पंक्ति:। १७ विराट् पंक्तिः॥ द्वाविंशत्यृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें