Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 8 के सूक्त 33 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 33/ मन्त्र 4
    ऋषिः - मेधातिथिः काण्वः देवता - इन्द्र: छन्दः - विराड्बृहती स्वरः - मध्यमः

    पा॒हि गायान्ध॑सो॒ मद॒ इन्द्रा॑य मेध्यातिथे । यः सम्मि॑श्लो॒ हर्यो॒र्यः सु॒ते सचा॑ व॒ज्री रथो॑ हिर॒ण्यय॑: ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    पा॒हि । गाय॑ । अन्ध॑सः । मदे॑ । इन्द्रा॑य । मे॒ध्य॒ऽअ॒ति॒थे॒ । यः । सम्ऽमि॑श्लः । हर्योः॑ । यः । सु॒ते । सचा॑ । व॒ज्री । रथः॑ । हि॒र॒ण्ययः॑ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    पाहि गायान्धसो मद इन्द्राय मेध्यातिथे । यः सम्मिश्लो हर्योर्यः सुते सचा वज्री रथो हिरण्यय: ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    पाहि । गाय । अन्धसः । मदे । इन्द्राय । मेध्यऽअतिथे । यः । सम्ऽमिश्लः । हर्योः । यः । सुते । सचा । वज्री । रथः । हिरण्ययः ॥ ८.३३.४

    ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 33; मन्त्र » 4
    अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 7; मन्त्र » 4

    भावार्थ -
    हे ( मेध्यातिथे ) 'मेघ' अर्थात् सत्संग और अन्नादि द्वारा सत्कार करने योग्य अतिथे ! विद्वन् ! तू ( अन्धसः मदे ) अन्न द्वारा तृप्ति और आनन्द लाभ करने पर ( इन्द्राय ) उस ऐश्वर्यवान् के सम्बन्ध में ( गाय ) उपदेश कर और ( पाहि ) उसका ज्ञान-रस पान कर। ( यः ) जो ( हर्योः संमिश्लः ) स्त्री पुरुष दोनों में समान रूप से व्यापक है, ( यः सुते सचा ) जो उत्पन्न हुए पुत्रवत् जगत् में भी सदा सत्य विद्यमान है जो ( वज्री ) बलवान् ( रथः ) रसरूप, रमणीय ( हिरण्ययः ) सुवर्णवत् तेजोमय है।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - मेधातिथि: काण्व ऋषिः॥ इन्द्रो देवता॥ छन्दः—१—३, ५ बृहती। ४, ७, ८, १०, १२ विराड् बृहती। ६, ९, ११, १४, १५ निचृद् बृहती। १३ आर्ची भुरिग बृहती। १६, १८ गायत्री। १७ निचृद् गायत्री। १९ अनुष्टुप्॥ एकोनविंशत्यृचं सूक्तम्॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top