ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 45/ मन्त्र 39
आ त॑ ए॒ता व॑चो॒युजा॒ हरी॑ गृभ्णे सु॒मद्र॑था । यदी॑न ब्र॒ह्मभ्य॒ इद्दद॑: ॥
स्वर सहित पद पाठआ । ते॒ । ए॒ता । व॒चः॒ऽयुजा॑ । हरी॒ इति॑ । गृ॒भ्णे॒ । स॒मत्ऽर॑था । यत् । ई॒म् । ब्र॒ह्मऽभ्यः॑ । इत् । ददः॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
आ त एता वचोयुजा हरी गृभ्णे सुमद्रथा । यदीन ब्रह्मभ्य इद्दद: ॥
स्वर रहित पद पाठआ । ते । एता । वचःऽयुजा । हरी इति । गृभ्णे । समत्ऽरथा । यत् । ईम् । ब्रह्मऽभ्यः । इत् । ददः ॥ ८.४५.३९
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 45; मन्त्र » 39
अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 49; मन्त्र » 4
अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 49; मन्त्र » 4
विषय - श्रेष्ठ राजा, उससे प्रजा की न्यायानुकूल नाना अभिलाषाएं।
भावार्थ -
( यत् ) जो तू ( ब्रह्मभ्यः ) विद्वान् वेदज्ञ पुरुषों के हितार्थ ( ई ददः ) यह सब देता है इसलिये ( ते ) तेरे ( एता ) इन ( वचोयुजा ) वाणीमात्र से लगने वाले ( सुमद्-रथा ) उत्तम बल युक्त वाले, ( हरी ) अश्वों के समान उत्तम देहवान् स्त्री पुरुषों को (आगृभ्णे) तेरे अधीन करता हूं।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - त्रिशोकः काण्व ऋषिः॥ १ इन्द्राग्नी। २—४२ इन्द्रो देवता॥ छन्दः—॥ १, ३—६, ८, ९, १२, १३, १५—२१, २३—२५, ३१, ३६, ३७, ३९—४२ गायत्री। २, १०, ११, १४, २२, २८—३०, ३३—३५ निचृद् गायत्री। २६, २७, ३२, ३८ विराड् गायत्री। ७ पादनिचृद् गायत्री॥
इस भाष्य को एडिट करें