Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 8 के सूक्त 47 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 47/ मन्त्र 17
    ऋषिः - त्रित आप्त्यः देवता - आदित्या उषाश्च छन्दः - स्वराट्त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    यथा॑ क॒लां यथा॑ श॒फं यथ॑ ऋ॒णं सं॒नया॑मसि । ए॒वा दु॒ष्ष्वप्न्यं॒ सर्व॑मा॒प्त्ये सं न॑यामस्यने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒तयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यथा॑ । क॒लाम् । यथा॑ । श॒फम् । यथा॑ । ऋ॒णम् । स॒म्ऽनया॑मसि । ए॒व । दुः॒ऽस्वप्न्य॑म् । सर्व॑म् । आ॒प्त्ये । सम् । न॒या॒म॒सि॒ । अ॒ने॒हसः॑ । वः॒ । ऊ॒तयः॑ । सु॒ऽऊ॒तयः॑ । वः॒ । ऊ॒तयः॑ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यथा कलां यथा शफं यथ ऋणं संनयामसि । एवा दुष्ष्वप्न्यं सर्वमाप्त्ये सं नयामस्यनेहसो व ऊतय: सुतयो व ऊतय: ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    यथा । कलाम् । यथा । शफम् । यथा । ऋणम् । सम्ऽनयामसि । एव । दुःऽस्वप्न्यम् । सर्वम् । आप्त्ये । सम् । नयामसि । अनेहसः । वः । ऊतयः । सुऽऊतयः । वः । ऊतयः ॥ ८.४७.१७

    ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 47; मन्त्र » 17
    अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 10; मन्त्र » 2

    भावार्थ -
    ( यथा ) जिस प्रकार हम ( कलां सं नयामसि ) काल की मात्रा को शनैः २ व्यतीत करते हैं, ( यथा शफं ) जिस प्रकार चरण को ( सं नयामसि ) समान रूप से आगे बढ़ाते हैं और (यथा ऋणं) जिस प्रकार अपने पर के ऋण या पराये धन को ( संनयामसि ) अच्छी प्रकार ईमानदारी से चुका देते हैं, (एवा) इसी प्रकार हम लोग भी ( आप्तये ) आप्त पुरुष के अधीन रहकर वा आप्त जनों में विद्यमान रहकर शनै: २ ( दुः-स्वप्न्यं सं नयामसि ) दुःस्वप्नादि बुरे प्रभावों को दूर करें।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - त्रित आप्त्य ऋषिः॥ १-१३ आदित्यः। १४-१८ आदित्या उषाश्च देवताः॥ छन्द:—१ जगती। ४, ६—८, १२ निचृज्जगती। २, ३, ५, ९, १३, १६, १८ भुरिक् त्रिष्टुप्। १०, ११, १७ स्वराट् त्रिष्टुप्। १४ त्रिष्टुप्। अष्टादशर्चं सूक्तम्।

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top