English
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 51/ मन्त्र 3
ऋषिः - श्रुष्टिगुः काण्वः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - निचृद्बृहती
स्वरः - मध्यमः
य उ॒क्थेभि॒र्न वि॒न्धते॑ चि॒किद्य ऋ॑षि॒चोद॑नः । इन्द्रं॒ तमच्छा॑ वद॒ नव्य॑स्या म॒त्यरि॑ष्यन्तं॒ न भोज॑से ॥
स्वर सहित पद पाठयः । उ॒क्थेभिः॑ । न । वि॒न्धते॑ । चि॒कित् । यः । ऋ॒षि॒ऽचोद॑नः । इन्द्र॑म् । तम् । अच्छ॑ । व॒द॒ । नव्य॑स्या । म॒ती । अरि॑ष्यन्तम् । न । भोज॑से ॥
स्वर रहित मन्त्र
य उक्थेभिर्न विन्धते चिकिद्य ऋषिचोदनः । इन्द्रं तमच्छा वद नव्यस्या मत्यरिष्यन्तं न भोजसे ॥
स्वर रहित पद पाठयः । उक्थेभिः । न । विन्धते । चिकित् । यः । ऋषिऽचोदनः । इन्द्रम् । तम् । अच्छ । वद । नव्यस्या । मती । अरिष्यन्तम् । न । भोजसे ॥ ८.५१.३
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 51; मन्त्र » 3
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 18; मन्त्र » 3
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 18; मन्त्र » 3
भावार्थ -
( यः ) जो ( चिकिद्यः ) जानने योग्य, सर्ववेद्य, (ऋषि-चोदनः) ऋषियों, साक्षात् तत्वदर्शी पुरुषों से उपदेश करने योग्य आत्मा ( उक्थेभिः ) नाना शास्त्र वचनों से भी ( न विन्धते ) नहीं जाना जाता ( तम् ) उस ( अविष्यन्तं न इन्द्रम् ) सर्वरक्षक के समान ऐश्वर्यवान् प्रभु को ( भोजसे ) रक्षा और ऐश्वर्य की प्राप्ति के लिये, (नव्यस्या मती) अति स्तुति वाणी, द्वारा ( अच्छ वद ) साक्षात् उपदेश कर।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - श्रुष्टिगुः काण्व ऋषिः॥ इन्द्रो देवता। छन्दः— १, ३, ९ निचृद् बृहती। ५ विराड् बृहती। ७ बृहती। २ विराट् पंक्ति:। ४, ६, ८, १० निचृत् पंक्तिः॥ दशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें