ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 92/ मन्त्र 3
ऋषिः - श्रुतकक्षः सुकक्षो वा
देवता - इन्द्र:
छन्दः - पादनिचृद्गायत्री
स्वरः - षड्जः
इन्द्र॒ इन्नो॑ म॒हानां॑ दा॒ता वाजा॑नां नृ॒तुः । म॒हाँ अ॑भि॒ज्ञ्वा य॑मत् ॥
स्वर सहित पद पाठइन्द्रः॑ । इत् । नः॒ । म॒हाना॑म् । द॒ता । वाजा॑नाम् । नृ॒तुः । म॒हान् । अ॒भि॒ऽज्ञु । आ । य॒म॒त् ॥
स्वर रहित मन्त्र
इन्द्र इन्नो महानां दाता वाजानां नृतुः । महाँ अभिज्ञ्वा यमत् ॥
स्वर रहित पद पाठइन्द्रः । इत् । नः । महानाम् । दता । वाजानाम् । नृतुः । महान् । अभिऽज्ञु । आ । यमत् ॥ ८.९२.३
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 92; मन्त्र » 3
अष्टक » 6; अध्याय » 6; वर्ग » 15; मन्त्र » 3
अष्टक » 6; अध्याय » 6; वर्ग » 15; मन्त्र » 3
विषय - उस के कर्त्तव्य।
भावार्थ -
( इन्द्रः इत् ) वह परम ऐश्वर्यवान् ही ( नः महानां ) बड़े पूज्य गुणों का और ( वाजानां ) ऐश्वर्यों वा, ज्ञानों का ( दाता ) देने वाला और ( महान् नृतुः ) बड़ा भारी नेता, संञ्चालक है वह (अभिज्ञु) उत्तम ज्ञानसम्पन्न होकर ( नः आ यमत् ) हमें सद् व्यवस्था में रक्खे। अथवा वह ( अभिज्ञु ) आगे गोडे किये, विनीत हमें प्राप्त हो।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - श्रुतकक्षः सुकक्षो वा ऋषिः॥ इन्द्रो देवता॥ छन्दः—१ विराडनुष्टुप् २, ४, ८—१२, २२, २५—२७, ३० निचृद् गायत्री। ३, ७, ३१, ३३ पादनिचृद् गायत्री। २ आर्ची स्वराड् गायत्री। ६, १३—१५, २८ विराड् गायत्री। १६—२१, २३, २४,२९, ३२ गायत्री॥ त्रयस्त्रिंशदृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें