Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 8 के सूक्त 97 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 97/ मन्त्र 11
    ऋषिः - रेभः काश्यपः देवता - इन्द्र: छन्दः - विराड्बृहती स्वरः - मध्यमः

    समीं॑ रे॒भासो॑ अस्वर॒न्निन्द्रं॒ सोम॑स्य पी॒तये॑ । स्व॑र्पतिं॒ यदीं॑ वृ॒धे धृ॒तव्र॑तो॒ ह्योज॑सा॒ समू॒तिभि॑: ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    सम् । ई॒म् । रे॒भासः॑ । अ॒स्व॒र॒न् । इन्द्र॑म् । सोम॑स्य । पी॒तये॑ । स्वः॑ऽपतिम् । यत् । ई॒म् । वृ॒धे । धृ॒तऽव्र॑तः । हि । ओज॑सा । सम् । ऊ॒तिऽभिः॑ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    समीं रेभासो अस्वरन्निन्द्रं सोमस्य पीतये । स्वर्पतिं यदीं वृधे धृतव्रतो ह्योजसा समूतिभि: ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    सम् । ईम् । रेभासः । अस्वरन् । इन्द्रम् । सोमस्य । पीतये । स्वःऽपतिम् । यत् । ईम् । वृधे । धृतऽव्रतः । हि । ओजसा । सम् । ऊतिऽभिः ॥ ८.९७.११

    ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 97; मन्त्र » 11
    अष्टक » 6; अध्याय » 6; वर्ग » 38; मन्त्र » 1

    भावार्थ -
    (रेभासः) उत्तम स्तुतिकर्त्ता, उपदेष्टा जन (सोमस्य पीतये ) ऐश्वर्य वा जगत् के पालन के लिये ( इन्द्रम् ) ऐश्वर्यवान् ( स्वः-पतिम् ) सब सुखों के स्वामी की (ईम्) सब ओर से, सब प्रकार से ( सम् अस्वरन् ) मिलकर स्तुति, प्रार्थना करें और ( यत् ईं वृधे सम् अस्वरन् ) जब वे इसको अपनी वृद्धि के लिये प्रार्थना करें तब वह (ऊतिभिः) अपने रक्षा-साधनों और ( ओजसा ) बल पराक्रम से ( धृत-व्रतः ) व्रतो कर्मों और नियमों को धारण करने वाला हो और उन को ( सम् अस्वरन् ) अच्छी प्रकार शासन करे। ( २ ) परमेश्वर अपनी शक्तियों से जगत् के सब नियमों को धारता है, सब अपनी वृद्धि और जगत के पालनार्थ उस की स्तुति करें।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - रेभः काश्यप ऋषिः॥ इन्द्रो देवता॥ छन्दः—१, ११ विराड् बृहती। २, ६, ९, १२ निचृद् बृहती। ४, ५, बृहती। ३ भुरिगनुष्टुप्। ७ अनुष्टुप्। १० भुरिग्जगती। १३ अतिजगती। १५ ककुम्मती जगती। १४ विराट् त्रिष्टुप्॥ पञ्चदशर्चं सूक्तम्॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top