English
ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 106/ मन्त्र 3
ऋषिः - अग्निश्चाक्षुषः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - निचृदुष्णिक्
स्वरः - ऋषभः
अ॒स्येदिन्द्रो॒ मदे॒ष्वा ग्रा॒भं गृ॑भ्णीत सान॒सिम् । वज्रं॑ च॒ वृष॑णं भर॒त्सम॑प्सु॒जित् ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒स्य । इत् । इन्द्रः॑ । मदे॑षु । आ । ग्रा॒भम् । गृ॒भ्णी॒त॒ । सा॒न॒सिम् । वज्र॑म् । च॒ । वृष॑णम् । भ॒र॒त् । सम् । अ॒प्सु॒ऽजित् ॥
स्वर रहित मन्त्र
अस्येदिन्द्रो मदेष्वा ग्राभं गृभ्णीत सानसिम् । वज्रं च वृषणं भरत्समप्सुजित् ॥
स्वर रहित पद पाठअस्य । इत् । इन्द्रः । मदेषु । आ । ग्राभम् । गृभ्णीत । सानसिम् । वज्रम् । च । वृषणम् । भरत् । सम् । अप्सुऽजित् ॥ ९.१०६.३
ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 106; मन्त्र » 3
अष्टक » 7; अध्याय » 5; वर्ग » 9; मन्त्र » 3
अष्टक » 7; अध्याय » 5; वर्ग » 9; मन्त्र » 3
विषय - आश्रय योग्य प्रभु।
भावार्थ -
(अस्य मदेषु) इस के ही हर्षो के लिये (इन्द्रः) मेघवत् ऐश्वर्यवान् प्रभु (सानसिं ग्राभम्) सुख से सेवन योग्य ग्रहण, पकड़ या अवलम्ब को (गृणीत) ग्रहण करे। वह (अप्सुजित्) प्रकृति के परमाणुओं पर भी शासन करने वाला प्रभु (वृषणं वज्रं च) वृष्टिकारक विद्युत् के तुल्य (वृषणं) सुखवर्षी (वज्रम्) बल को (संभरत्) एक साथ धारण करता है।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ऋषि:-१-३ अग्निश्चाक्षुषः। ४–६ चक्षुर्मानवः॥ ७-९ मनुराप्सवः। १०–१४ अग्निः॥ पवमानः सोमो देवता॥ छन्दः- १, ३, ४, ८, १०, १४ निचृदुष्णिक्। २, ५–७, ११, १२ उष्णिक् । ९,१३ विराडुष्णिक्॥ चतुदशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें