ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 61/ मन्त्र 1
अ॒या वी॒ती परि॑ स्रव॒ यस्त॑ इन्दो॒ मदे॒ष्वा । अ॒वाह॑न्नव॒तीर्नव॑ ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒या । वी॒ती । परि॑ । स्र॒व॒ । यः । ते॒ । इ॒न्दो॒ इति॑ । मदे॑षु । आ । अ॒व॒ऽअह॑न् । न॒व॒तीः । नव॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अया वीती परि स्रव यस्त इन्दो मदेष्वा । अवाहन्नवतीर्नव ॥
स्वर रहित पद पाठअया । वीती । परि । स्रव । यः । ते । इन्दो इति । मदेषु । आ । अवऽअहन् । नवतीः । नव ॥ ९.६१.१
ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 61; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 1; वर्ग » 18; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 1; वर्ग » 18; मन्त्र » 1
विषय - पवमान सोम। राजा के कर्त्तव्य।
भावार्थ -
हे (इन्दो) ऐश्वर्यवन् ! तू (अया वीती) इस नीति से, (परि स्त्रव) आगे बढ़, कार्य कर कि (ते यः) तेरा जो कोई भी (मदेषु) संग्रामों में (नवतीः नव अवाहन) ९०ᳵ ९ अथवा ९० + ९ = ८१० वा ९९ शत्रु-नगरों को नाश कर सके। (२) अध्यात्म रस ऐसा बहे कि उसके आनन्द में जीव के ९९ वा ८१० नाडिगत वासना-बन्धन छिन्न हो जाय।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अमहीयुर्ऋषिः। पवमानः सोमो देवता॥ छन्द:- १, ४, ५, ८, १०, १२, १५, १८, २२–२४, २९, ३० निचृद् गायत्री। २, ३, ६, ७, ९, १३, १४, १६, १७, २०, २१, २६–२८ गायत्री। ११, १९ विराड् गायत्री। २५ ककुम्मती गायत्री॥ त्रिंशदृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें