English
ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 78/ मन्त्र 5
ए॒तानि॑ सोम॒ पव॑मानो अस्म॒युः स॒त्यानि॑ कृ॒ण्वन्द्रवि॑णान्यर्षसि । ज॒हि शत्रु॑मन्ति॒के दू॑र॒के च॒ य उ॒र्वीं गव्यू॑ति॒मभ॑यं च नस्कृधि ॥
स्वर सहित पद पाठए॒तानि॑ । सो॒म॒ । पव॑मानः । अ॒स्म॒ऽयुः । स॒त्यानि॑ । कृ॒ण्वन् । द्रवि॑णानि । अ॒र्ष॒सि॒ । ज॒हि । शत्रु॑म् । अ॒न्ति॒के । दू॒र॒के । च॒ । यः । उ॒र्वीम् । गव्यू॑तिम् । अभ॑यम् । च॒ नः॒ । कृ॒धि॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
एतानि सोम पवमानो अस्मयुः सत्यानि कृण्वन्द्रविणान्यर्षसि । जहि शत्रुमन्तिके दूरके च य उर्वीं गव्यूतिमभयं च नस्कृधि ॥
स्वर रहित पद पाठएतानि । सोम । पवमानः । अस्मऽयुः । सत्यानि । कृण्वन् । द्रविणानि । अर्षसि । जहि । शत्रुम् । अन्तिके । दूरके । च । यः । उर्वीम् । गव्यूतिम् । अभयम् । च नः । कृधि ॥ ९.७८.५
ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 78; मन्त्र » 5
अष्टक » 7; अध्याय » 3; वर्ग » 3; मन्त्र » 5
अष्टक » 7; अध्याय » 3; वर्ग » 3; मन्त्र » 5
विषय - उत्तम शासक के कर्त्तव्य, शत्रु का नाश कर प्रजा को अभय देना।
भावार्थ -
हे (सोम) ऐश्वर्यवन् ! उत्तम शासक ! तू (अस्मयुः) हमारा स्वामी होकर (पवमानः) पवित्र, अभिषेकवान् (एतानि सत्यानि द्रविणानि) इन सत्य धनों और बलों को प्राप्त करता हुआ, (अर्षसि) प्राप्त हो, (अन्तिके दूरके च यः, शत्रुं जहि) पास और दूर भी जो वर्तमान है उस शत्रु को भी नाश कर। और (उर्वी गव्यूतिं च) भूमि और उस पर के मार्ग को भी (नः अभयं कृधि) हमारे लिये भय से रहित कर। इति तृतीयो वर्गः॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - कविर्ऋषिः॥ पवमानः सोमो देवता॥ छन्द:- १, ५ निचृज्जगती। २–४ जगती॥ पञ्चर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें