English
ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 90/ मन्त्र 5
मत्सि॑ सोम॒ वरु॑णं॒ मत्सि॑ मि॒त्रं मत्सीन्द्र॑मिन्दो पवमान॒ विष्णु॑म् । मत्सि॒ शर्धो॒ मारु॑तं॒ मत्सि॑ दे॒वान्मत्सि॑ म॒हामिन्द्र॑मिन्दो॒ मदा॑य ॥
स्वर सहित पद पाठमत्सि॑ । सो॒म॒ । वरु॑णम् । मत्सि॑ । मि॒त्रम् । मत्सि॑ । इन्द्र॑म् । इ॒न्दो॒ इति॑ । प॒व॒मा॒न॒ । विष्णु॑म् । मत्सि॑ । शर्धः॑ । मारु॑तम् । मत्सि॑ । दे॒वान् । मत्सि॑ । म॒हाम् । इन्द्र॑म् । इ॒न्दो॒ इति॑ । मदा॑य ॥
स्वर रहित मन्त्र
मत्सि सोम वरुणं मत्सि मित्रं मत्सीन्द्रमिन्दो पवमान विष्णुम् । मत्सि शर्धो मारुतं मत्सि देवान्मत्सि महामिन्द्रमिन्दो मदाय ॥
स्वर रहित पद पाठमत्सि । सोम । वरुणम् । मत्सि । मित्रम् । मत्सि । इन्द्रम् । इन्दो इति । पवमान । विष्णुम् । मत्सि । शर्धः । मारुतम् । मत्सि । देवान् । मत्सि । महाम् । इन्द्रम् । इन्दो इति । मदाय ॥ ९.९०.५
ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 90; मन्त्र » 5
अष्टक » 7; अध्याय » 3; वर्ग » 26; मन्त्र » 5
अष्टक » 7; अध्याय » 3; वर्ग » 26; मन्त्र » 5
विषय - प्रभु के प्रसादन का उपदेश।
भावार्थ -
हे (सोम) ऐश्वर्यवन्! हे विद्वन् ! तू (वरुणं मत्सि) सर्वश्रेष्ठ पुरुष को प्रसन्न कर, (मित्रं मत्सि) स्रेही, अपने को विपत्ति से बचानेवाले उपकारी जनको प्रसन्न कर, हे (इन्दो) दीप्तिमन्, तू (इन्द्रम् मत्सि) उस प्रभुको प्रसन्न कर जो समस्त एश्वर्यों को देनेवाला है। हे (पवमान) पवित्र होनेवाले ! तू (विष्णुम्) व्यापक प्रभु को प्रसन्न कर। तू (मारुतं शर्धः मत्सि) वायुवद बलवान् पुरुष-वर्ग को प्रसन्न कर। तू (देवान् मत्सि) नाना कामनायुक्त मनुष्यों को प्रसन्न कर। हे (इन्दो) तेजस्विन् ! दयालो ! तू (महाम् इन्द्रम्) गुणों में महान् ऐश्वर्यवान् प्रभु परमेश्वर को प्रसन्न किया कर।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः॥ पवमानः सोमो देवता॥ छन्द:– १, ३, ४ त्रिष्टुप्। २, ६ निचृत्त्रिष्टुप्। ५ भुरिक् त्रिष्टुप्। षडृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें