Loading...

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 462
ऋषिः - एवयामरुदात्रेयः देवता - मरुतः छन्दः - अतिजगती स्वरः - निषादः काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
0

प्र꣡ वो꣢ म꣣हे꣢ म꣣त꣡यो꣢ यन्तु꣣ वि꣡ष्ण꣢वे म꣣रु꣡त्व꣢ते गिरि꣣जा꣡ ए꣢व꣣या꣡म꣢रुत् । प्र꣡ शर्धा꣢꣯य꣣ प्र꣡ यज्य꣢꣯वे सुखा꣣द꣡ये꣢ त꣣व꣡से भ꣣न्द꣡दि꣢ष्टये꣣ धु꣡नि꣢व्रताय꣣ श꣡व꣢से ॥४६२॥

स्वर सहित पद पाठ

प्र꣢ । वः꣣ । महे꣢ । म꣣त꣡यः꣢ । य꣣न्तु । वि꣡ष्ण꣢꣯वे । म꣣रु꣡त्व꣢ते । गि꣣रिजाः꣢ । गि꣣रि । जाः꣢ । ए꣣वया꣡म꣢रुत् । ए꣣वया꣢ । म꣣रुत् । प्र꣢ । श꣡र्धा꣢꣯य । प्र । य꣡ज्य꣢꣯वे । सु꣣खाद꣡ये꣢ । सु꣣ । खाद꣡ये꣢ । त꣣व꣡से꣢ । भ꣣न्द꣡दि꣢ष्टये । भ꣣न्द꣢त् । इ꣣ष्टये । धु꣡नि꣢꣯व्रताय । धु꣡नि꣢꣯ । व्र꣣ताय । श꣡व꣢꣯से ॥४६२॥


स्वर रहित मन्त्र

प्र वो महे मतयो यन्तु विष्णवे मरुत्वते गिरिजा एवयामरुत् । प्र शर्धाय प्र यज्यवे सुखादये तवसे भन्ददिष्टये धुनिव्रताय शवसे ॥४६२॥


स्वर रहित पद पाठ

प्र । वः । महे । मतयः । यन्तु । विष्णवे । मरुत्वते । गिरिजाः । गिरि । जाः । एवयामरुत् । एवया । मरुत् । प्र । शर्धाय । प्र । यज्यवे । सुखादये । सु । खादये । तवसे । भन्ददिष्टये । भन्दत् । इष्टये । धुनिव्रताय । धुनि । व्रताय । शवसे ॥४६२॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 462
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 3; मन्त्र » 6
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 12;
Acknowledgment

भावार्थ -

भा० = जिस प्रकार ( मरुत्वते ) = पवनों वाले मेघ के लिये ( गिरिजा:) = बिजुलियां चलती हैं। उसी प्रकार ( वः मतयः ) = आपकी बुद्धियां या स्तुतियां ( गिरिजा: ) = बड़े मस्तक वाले विद्वान् प्रवक्ताओं से उत्पन्न हुई हुई ( महे ) = बड़े ( मरुत्वते ) = वायुओं और प्राणों के बलों से युक्त, या प्रजाओं से युक्त , ( विष्णवे ) = व्यापक जगदीश्वर को ( यन्तु ) = पहुँचे । ( एवयामरुत् ) = और प्राणों को चलानेवाला मुख्य प्राणस्वरूप आत्मा भी उसी ( शर्धाय  ) = बलवान् , ( यज्यवे ) = जीवनयज्ञ के सम्पादक, ( सुखादये ) = उत्तम आयुधों से भूषित ( तवसे ) = वीर्यवान् ( भंदद् -इष्टये ) = कल्याणकारी यज्ञ के पात्र ( धुनि-व्रताय ) = सब को कम्पन करने वाले, कर्म करनेहारे ( शवसे ) = बल स्वरूप उस ईश्वर के ( प्र यातु ) = खोज में प्रवृत्त होजायँ ।

ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -

 

ऋषिः - एवयामरुत् ।

देवता - मरुतः।

छन्दः - अतिजगती।

स्वरः - निषादः। 

इस भाष्य को एडिट करें
Top