English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 79
ऋषिः - विश्वामित्रो गाथिनः
देवता - अग्निः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
1
अ꣣र꣢ण्यो꣣र्नि꣡हि꣢तो जा꣣त꣡वे꣢दा꣣ ग꣡र्भ꣢ इ꣣वे꣡त्सुभृ꣢꣯तो ग꣣र्भि꣡णी꣢भिः । दि꣣वे꣡दि꣢व꣣ ई꣡ड्यो꣢ जागृ꣣व꣡द्भि꣢र्ह꣣वि꣡ष्म꣢द्भिर्मनु꣣꣬ष्ये꣢꣯भिर꣣ग्निः꣢ ॥७९॥
स्वर सहित पद पाठअ꣣र꣡ण्योः꣢ । नि꣡हि꣢꣯तः । नि꣡ । हि꣣तः । जा꣣तवे꣢दाः꣢ । जा꣣त꣢ । वे꣣दाः । ग꣡र्भः꣢꣯ । इ꣣व । इ꣢त् । सु꣡भृ꣢꣯तः । सु । भृ꣣तः । गर्भि꣡णी꣢भिः । दि꣣वे꣡दि꣢वे । दि꣣वे꣢ । दि꣣वे । ई꣡ड्यः꣢꣯ । जा꣣गृव꣡द्भिः꣢ । ह꣣वि꣡ष्म꣢द्भिः । म꣣नुष्ये꣢꣯भिः । अ꣣ग्निः꣢ ॥७९॥
स्वर रहित मन्त्र
अरण्योर्निहितो जातवेदा गर्भ इवेत्सुभृतो गर्भिणीभिः । दिवेदिव ईड्यो जागृवद्भिर्हविष्मद्भिर्मनुष्येभिरग्निः ॥७९॥
स्वर रहित पद पाठ
अरण्योः । निहितः । नि । हितः । जातवेदाः । जात । वेदाः । गर्भः । इव । इत् । सुभृतः । सु । भृतः । गर्भिणीभिः । दिवेदिवे । दिवे । दिवे । ईड्यः । जागृवद्भिः । हविष्मद्भिः । मनुष्येभिः । अग्निः ॥७९॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 79
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 3; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 8;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 3; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 8;
Acknowledgment
পদার্থ -
অরণ্যোর্নিহিতো জাতবেদা গর্ভ ইবেৎসুভৃতো গর্ভিণীভিঃ।
দিবেদিবে ঈড্যো জাগৃবদ্ভির্হবিষ্মদ্ভির্মনুষ্যেভিরগ্নিঃ।।৭৫।।
(সাম ৭৯)
পদার্থঃ (জাতবেদাঃ অগ্নিঃ) বেদের প্রকাশক, জ্ঞান স্বরূপ পরমাত্মা (অরণ্যোঃ) হৃদয় রূপী কাষ্ঠে (নিহিতঃ) অদৃশ্যরূপে এমনভাবে বর্তমান থাকেন, (গর্ভ ইব ইৎ সুভৃতো গর্ভিণীভিঃ) যেমনভাবে গর্ভবতী স্ত্রীদের গর্ভাশয়ে অদৃশ্যভাবে ভ্রূণ অবস্থান করে। সেই জগদীশ্বর (জাগৃবদ্ভিঃ) জাগরণশীল, (হবিষ্মদ্ভিঃ) প্রেম ভক্তিযুক্ত (মনুষ্যভিঃ) মনুষ্য দ্বারা (দিবেদিবে) প্রতিদিন (ঈড্যো) স্তুতি যোগ্য।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ মুমুক্ষু মানুষের কল্যাণের জন্য বেদ প্রকটকারী পরমাত্মা আমাদের হৃদয়ে অন্তর্যামীরূপে সদা বর্তমান। যেমন যজ্ঞে অরণীরূপ কাষ্ঠে অগ্নি বর্তমান থাকে, সেভাবেই আমাদের সকলের হৃদয়ে তিনি সদা বর্তমান। এমন সর্বগত পরমাত্মা জাগরণশীল, প্রেমভক্তিযুক্ত মনুষ্য দ্বারা প্রতিদিন স্তুতিযোগ্য। যে ব্যক্তি সাবধান হয়ে সেই পরমাত্মাকে প্রেম করেন, তাঁর জীবন সফল হয়।।৭৫।।
इस भाष्य को एडिट करें