Loading...
यजुर्वेद अध्याय - 17

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 20
    ऋषिः - भुवनपुत्रो विश्वकर्मा ऋषिः देवता - विश्वकर्मा देवता छन्दः - स्वराडार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    1

    किस्वि॒द्वनं॒ कऽउ॒ स वृ॒क्षऽआ॑स॒ यतो॒ द्यावा॑पृथि॒वी नि॑ष्टत॒क्षुः। मनी॑षिणो॒ मन॑सा पृ॒च्छतेदु॒ तद्यद॒ध्यति॑ष्ठ॒द् भुव॑नानि धा॒रय॑न्॥२०॥

    स्वर सहित पद पाठ

    किम्। स्वि॒त्। वन॑म्। कः। ऊँ॒ऽइत्यूँ॑। सः। वृ॒क्षः। आ॒स॒। यतः॑। द्यावा॑पृथि॒वी इति॒ द्यावा॑पृथि॒वी। नि॒ष्ट॒त॒क्षुः। नि॒स्त॒त॒क्षुरिति॑ निःऽतत॒क्षुः। मनी॑षिणः। मन॑सा। पृ॒च्छत॑। इत्। ऊँ॒ऽइत्यूँ॑। तत्। यत्। अ॒ध्यति॑ष्ठ॒दित्य॑धि॒ऽअति॑ष्ठत्। भुव॑नानि। धा॒रय॑न् ॥२० ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    किँ स्विद्वनङ्कऽउ स वृक्षऽआस यतो द्यावापृथिवी निष्टतक्षुः । मनीषिणो मनसा पृच्छतेदु तद्यदध्यतिष्ठद्भुवनानि धारयन् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    किम्। स्वित्। वनम्। कः। ऊँऽइत्यूँ। सः। वृक्षः। आस। यतः। द्यावापृथिवी इति द्यावापृथिवी। निष्टतक्षुः। निस्ततक्षुरिति निःऽततक्षुः। मनीषिणः। मनसा। पृच्छत। इत्। ऊँऽइत्यूँ। तत्। यत्। अध्यतिष्ठदित्यधिऽअतिष्ठत्। भुवनानि। धारयन्॥२०॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 17; मन्त्र » 20
    Acknowledgment

    व्याखान -

    प्रश्न–किं स्विद्वनं क उस वृक्ष आस = वन तथा वृक्ष केलाई भन्दछन् ? उत्तर - यतः जुन सामर्थ्य ले विश्वकर्मा ईश्वर ले जसरी सिकर्मी ले अनेक थरिका रचना बाट अनेक प्रकारका सरसामान बनाउँछ, तेसरी नै द्यावापृथिवी = 'स्वर्ग' [सुखविशेष] र भूमि मध्य [सुखमयलोक] तथा नरक [दुःखविशेष] अरू ई सबै लोक हरु लाई निष्ठतक्षुः= रचेको छ, तेसै सामर्थ्य लाई 'वन' र कार्य लाई ‘वृक्ष' भनिन्छ । हे मनीषिणः= विद्वज्जन ! जुन अध्यतिष्ठत् भुवनानि धारयन्=सम्पूर्ण भुवन हरु लाई धारण गरेर सबै जगत् र सबै माथि विराजमान भइ रहेको छ। पृच्छत इत उ = तेसका विषयमा प्रश्न गर तथा उत्तर द्वारा तिमीहरु तेसको निश्चय गर । मनसा = उसैको विज्ञान बाट समस्त जीव को कल्याण हुन्छ अन्यथा हुँदैन |॥ ३६॥ 

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top